در توافقنامه پاریس کشورها متعهد شدند دمای کره زمین بیشتر از ۱/۵ درجه سانتیگراد نسبت به پیش از صنعتی شدن جهان افزایش نیابد. با این حال حتی اگر کشورها به تعهدات فعلی خود برای کاهش انتشار کربن عمل کنند، باز هم شاهد افزایش حدود ۲/۷ درجه‌ای کره زمین خواهیم بود.

جای تعجب نیست که نزدیک به دوسوم نویسندگان پنل بین‌دولتی تغییرات آب‌وهوایی (IPCC) در پاسخ به نظرسنجی اخیر که توسط مجله نیچر انجام شده گفتند انتظار دارند زمین تا ۳ درجه سانتیگراد یا بیشتر افزایش دما داشته باشد.

بنابراین تأثیرات تغییرات آب و هوایی در دمای ۳ درجه در مقایسه با ۱/۵ درجه سانتیگراد چقدر متفاوت خواهد بود؟

پروفسور نایجل آرنل پروفسور در علم تغییرات اقلیمی در مقاله‌ای که در وب‌سایت خبری تحلیلی کانورسیشن منتشر شده با ارائه آمار تصویری روشن‌تری از آنچه گرمایش زمین برای این سیاره به همراه خواهد داشت ارائه می‌دهد.

پورفسور آرنل می‌گوید در ابتدا، ذکر این نکته مهم است که - حتی اگر تاثیرات گرمایش زمین همسو با افزایش دما افزایش یابند - این تاثیرات در گرمایش ۳ درجه سانتیگرادی بیش از دو برابر تأثیرات در گرمایش ۱/۵ درجه سانتیگرادی خواهد بود. این به این دلیل است که ما هم‌اکنون افزایشی حدود ۱ درجه بالاتر از گرمایش پیش از انقلاب صنعتی داشته‌ایم، بنابراین تاثیرات گرمایش زمین در دمای ۳ درجه سانتیگرادی چهار برابر بیشتر از ۱/۵ درجه سانتیگراد خواهد بود. 

با این حال، در عمل، تأثیرات گرمایش زمین لزوما به صورت خطی با افزایش دما افزایش نمی‌یابند. در برخی موارد این تاثیرات با افزایش دما تسریع می‌شوند، بنابراین تأثیرات در دمای ۳ درجه سانتیگراد ممکن است بسیار بیشتر از چهار برابر تاثیرات در دمای ۱/۵درجه سانتیگراد باشد و در بدترین حالت، سیستم آب و هوایی ممکن است به نقطه‌ای برسد که دستخوش تغییرات بسیار اساسی شده باشد.

دو سال پیش پروفسور آرنل و همکارانش تحقیقی را منتشر کردند که در مورد تأثیر تغییرات آب و هوایی در سطوح مختلف افزایش دما در سطح جهانی بود.

او و همکارانش دریافتند که، به عنوان مثال، میانگین سالانه احتمال بروز یک موج گرمای بزرگ در سطح جهانی از حدود ۵ درصد بین سال‌های ۲۰۱۰-۱۹۸۱ به حدود ۳۰ درصد در گرمایش ۱/۵ درجه سانتیگرادی و ۸۰ درصد در گرمایش ۳ درجه سانتیگرادی افزایش می‌یابد.

میانگین احتمال طغیان رودخانه‌ها نیز از رقم کنونی ۲ درصدی به ۲/۴ درصد در گرمایش ۱/۵ درجه‌ای و به ۴ درصد در گرمایش ۳ درجه سانتیگرادی افزایش می‌یابد. خشکسالی‌ها در دمای ۱/۵ درجه سانتیگرادی، تقریباً دو برابر می‌شود و در گرمایش ۳ درجه سانتیگرادی بیش از سه برابر می شود (این ارقام میانگین‌های جهانی هستند که بر اساس توزیع جمعیت یا زمین‌های زراعی محاسبه شده‌اند.)

البته در مورد این ارقام عدم قطعیت وجود دارد و دامنه نتایج احتمالی با افزایش دما، گسترده تر می‌شود. همچنین در سراسر جهان تفاوت آب و هوایی وجود دارد که این تفاوت‌ها نیز با افزایش دما بیشتر می‌شوند و تفاوت‌های جغرافیایی موثر در این تغییرات را نیز افزایش می‌دهد.

خطر طغیان رودخانه‌ها به‌ویژه در جنوب آسیا به‌سرعت افزایش می‌یابد، و خشکسالی با سرعتی بیشتر از نرخ جهانی در بیشتر مناطق آفریقا افزایش می‌یابد.

تفاوت بین تاثیر گرمایش ۱/۵ و ۳ درجه سانتیگرادی حتی در کشورهایی مانند بریتانیا که تأثیر تغییرات آب و هوایی نسبتاً کمتر از جاهای دیگر بوده است، می‌تواند شدید باشد. در یک مطالعه اخیر، پروفسور آرنل و همکارانش دریافتند که در انگلستان میانگین سالانه احتمال بروز موج گرما، بر اساس تعریف اداره هواشناسی، از حدود ۴۰ درصد کنونی به حدود ۶۵ درصد در دمای ۱/۵ درجه سانتیگرادی و بیش از ۹۰ درصد در دمای ۳ درجه سانتیگرادی می‌رسد. همزمان در گرمایش ۳ درجه سانتیگرادی احتمال تجربه دست‌کم یک روز با فشار گرمایی بالا در سال به بیش از ۵۰ درصد افزایش می‌یابد. 

میانگین نسبت زمان بروز خشکسالی در بریتانیا نیز با نرخی مشابه با میانگین جهانی افزایش می‌یابد. احتمال وقوع سیل در شمال غرب انگلستان از نرخ کنونی سالانه ۱۰ درصد به ۱۲ درصد در ۱/۵ درجه سانتیگراد و ۱۶ درصد در دمای ۳ درجه سانتیگراد افزایش می‌یابد. همزمان با تغییرات در مقیاس جهانی، تغییرات قابل توجهی در تأثیر تغییرات آب‌وهوایی در انتظار بریتانیا است. 

خطرات مربوط به گرمای شدید و خشکسالی در جنوب و شرق بریتانیا و خطرات مرتبط با سیل در شمال و غرب این کشور بیشتر افزایش می‌یابد. باز هم، عدم قطعیت زیادی در مورد برخی از این تخمین‌ها وجود دارد، اما جهت کلی تغییر و تفاوت بین تأثیرات در سطوح مختلف گرمایش به روشنی دیده می‌شود.

این آمار و ارقام تأثیر تغییرات اقلیمی را از نظر احتمال بروز رویدادهای آب و هوایی خاص نشان می‌دهد. عواقب واقعی این تغییرات بر زندگی انسان‌ها به این بستگی دارد که چگونه این تأثیرات فیزیکی مستقیم مانند خشکسالی، موج گرما، و بالا آمدن دریاها بر معیشت، سلامت و تعاملات اقتصادی تأثیر می گذارد.

تجربه ما در دوران همه‌گیری ویروس کرونا نشان داد آنچه که در ابتدا یک آشفتگی اولیه نسبتا متوسط برای یک سیستم به نظر می‌رسد، می‌تواند به تاثیرات بزرگتر و غیر قابل پیش‌بینی منجر شود و ما می توانیم انتظار بروز چنین اتفاقی را در مورد تغییرات آب و هوایی نیز داشته باشیم. اگر رابطه بین گرمایش زمین و تاثیرات فیزیکی آن مانند ذوب شدن یخچال‌ها و یا مواجهه با آب و هوای غیرمتعارف غالبا غیر خطی است، رابطه بین گرمایش زمین و اثرات آن بر زندگی مردم، جوامع و اقتصاد احتمالا بسیار غیرخطی خواهد بود. همه اینها به این معنی است که زندگی بر روی زمینی که ۳ درجه گرم‌تر شود بسیار بدتر از زمینی خواهد بود که ۱/۵ درجه گرم‌تر شده است.