کریسمس ۲۰۲۱ در راه است؛ قرار بود امسال خانوادهها و دوستان در اروپا با آغوش باز به استقبال آن بروند و یکدیگر را در آغوش بفشارند. اما در عوض، با افزایش موارد ابتلا به کرونا به ارقامی بیسابقه در برخی کشورهای اروپا، قاره سبز به مرکز شیوع کوویدـ۱۹ در جهان بدل شده است.
با اوج گرفتن موارد ابتلا پس از نزدیک به دو سال محدودیت، بحران سلامت شهروندان را به جان یکدیگر انداخته است و موجب صفآرایی واکسینه در برابر غیرواکسینه شده است.
دولتها برای حمایت از نظامهای درمان که کمرشان زیر بار فشار خم شده است، مستاصلند و میکوشند با اعمال مقرراتی برای محدود کردن انتخابهای افراد غیرواکسینه، نرخ واکسیناسیون را افزایش دهند.
اتریش؛ مردم با زبان خوش واکسن بزنند
اتریش روز جمعه یک گام فراتر نهاد و واکسیناسیون را از یکم فوریه ۲۰۲۲ اجباری کرد.
الکساندر شالنبرگ، صدراعظم اتریش، در این باره گفت که دولت برای مدتی طولانی و احتمالا زیادی طولانی، فکر میکرد که ممکن است بتوان مردم اتریش را راضی کرد که خودشان داوطلبانه واکسن بزنند.
او اجباری کردن واکسیناسیون را راه برونرفت اتریش از چرخه معیوب موجهای پیدرپی شیوع و قرنطینه، یک بار برای همیشه، عنوان کرد.
اتریش فعلا تنها کشور اتحادیه اروپاست که واکسیناسیون را اجباری کرده است اما رفتهرفته حکومتهای بیشتری به سختگیریهای اینچنینی روی میآورند.
اسلواکی؛ تنگ کردن حلقه به گرد افراد غیرواکسینه
اسلواکی هم از دوشنبه، ۲۲ نوامبر، یکم آذرماه، ورود افراد غیرواکسینه به تمامی فروشگاههای غیرضروری و مراکز خرید را ممنوع میکند. افراد غیرواکسینه در این کشور اجازه نخواهند داشت در مراسم عمومی و تجمعات شرکت کنند و هفتهای باید دو بار تست کرونا بدهند تا بتوانند سر کارشان حاضر شوند.
نخستوزیر اسلواکی گفت که کریسمس مبارک بهمعنای کریسمس عاری از کوویدـ۱۹ نیست. او تاکید کرد که برای داشتن کریسمسی مبارک، اسلواکی باید نرخ واکسیناسیون بسیار متفاوتی از آنچه دارد داشته باشد.
او محدودیتهای اعلامشده را «قرنطینه افراد غیرواکسینه» توصیف کرد.
تنها کمی بیش از ۴۵ درصد جمعیت ۵/۵ میلیون نفری اسلواکی بهطور کامل واکسینه شدهاند. شمار موارد ابتلا به کرونا در این کشور چند روز پیش به بیش از ۸ هزار مورد رسید.
اما تنها اروپای مرکزی و شرقی نیست که با امواج جدید شیوع کرونا دستبهگریبان است. کشورهای ثروتمند غرب اروپا هم زیر تازیانهاند و دولتهای آنها محدودیتهای جدیدی اعمال کردهاند.
آلمان؛ سبک سنگین کردن واکسیناسیون اجباری
آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، چند روز پیش گفت که وقت، وقت دست به کار شدن است. تنها ۶۷/۵ درصد جمعیت آلمان واکسینه شدهاند و این کشور نیز در حال بالا و پایین کردن اجباریسازی واکسیناسیون کرونا برای شمار زیادی از نیروهای بهداشت و درمان در این کشور است.
یونان؛ غیرواکسینهها در بند
در یونان نیز غیرواکسینهها مورد هدف قرار گرفتهاند. نخستوزیر یونان چند روز پیش از محدودیتهای جدیدی برای اشخاص غیرواکسینه خبر داد و ورود این افراد به میکده، رستوران، سینما، تئاتر، موزه و باشگاه را، حتی در صورت منفی بودن تست کرونایشان، ممنوع اعلام کرد.
او این محدودیتها را اقدامات فوری برای حفاظت از افراد و البته، تشویق غیرمستقیم به تزریق واکسن عنوان کرد.
حفظ حقوق جمعی یا لگدمال کردن حقوق فردی؟
یک قانونگذار ایرلندی اتحادیه اروپا در واکنش به اعلام محدودیتهای اخیر برای افراد غیرواکسینه گفت که ملتها به پایمال کردن حقوق فردی شهروندان روی آوردهاند و در برخی موارد آنان را حتی از رفتن به سر کار بازداشتهاند. او تصمیم اتریش برای قرنطینه غیرواکسینهها را سناریویی خوفناک خواند. او افزود که در ایرلند، کشوری که ۷۵ درصد جمعیت آن واکسینه شدهاند، نوعی نفرتپراکنی درباره افراد غیرواکسینه در حال شکل گرفتن است.
اما واکسیناسیون اجباری برای مقابله با برخی بیماریها در بسیاری کشورهای جهان بیتاریخچه نیست. واکسیناسیون آبله و فلج اطفال، از آن جمله است. هنگامی که سخن از کوویدـ۱۹ به میان میآید، بهرغم گذشتن آمار مرگومیر جهانی ابتلا به کرونا از ۵ میلیون نفر و با وجود مدارک پزشکی فراوان برای اثبات ایجاد محافظت واکسن در برابر مرگ و وخامت بیماری و کند کردن روند همهگیری، گروهی از جمعیت جهان همچنان لجوجانه با واکسن سر عناد دارند.
این هفته، نزدیک به ده هزار نفر در پراگ، پایتخت جمهوری چک، گرد آمدند و در مخالفت با اعمال محدودیتهای جدید برای افراد غیرواکسینه در این کشور، شعار «آزادی، آزادی» سر دادند.
پل گراوه، استاد دانشگاه اقتصاد لندن، با بیان اینکه هیچ آزادی فردی مطلقی وجود ندارد، گفت آزاد گذاشتن افراد برای واکسن نزدن باید برای تضمین آزادی دیگران برای لذت بردن از سلامت، محدود شود.
همین اصل است که موجب رویگردانی دوستان از همدیگر و فاصله انداختن میان خانوادهها در کشورهای اروپایی شده است.
بیریگیتا شونماکر، پزشک عمومی و استاد دانشگاه لووِن در بلژیک میگوید او هر روزه شاهد این است که واکسن زدن یا نزدن به نبردی میان افراد تبدیل شده است.
شونماکر افزود گرچه او تنشهای سیاسی حاصل از تئوری توطئهپراکنی مردم را میبیند، اما این مسائل بُعدی انسانی هم دارد؛ مثلا یکی از بیماران او که از تزریق واکسن میترسد از رفتن به خانه پدر و مادرش محروم شده است.
او گفت که در حالی که مقامات کشورها مدتها برای اجباریسازی واکسن دست دست میکردند، گونه بسیار مسری دیتا سر بر آورد و طرز تفکر آنها را عوض کرد. شونماکر بازگشت به وضعیت پیشین را بیاندازه دشوار توصیف کرد.
با وجود شمار روزافزون موارد ابتلا و محدودیتها برای مهار آنها، بوی دومین تعطیلات کریسمس ناخوشایند در اروپا به مشام میرسد.
در بلژیک، همین حالا هم بازار کریسمسی شهر لوون برچیده شده است و سرنوشت بازار کریسمس بروکسل، پایتخت، هم در دست بالا نرفتن شمار موارد ابتلاست.
پس از دو سال سخت، اروپا چشم در راه بازگشت کریسمس همیشگی است.