بر اساس یک پژوهش جدید، رفتن به دامان طبیعت در شهرها، احساس تنهایی را به‌شکل قابل‌توجهی کاهش می‌دهد. این تحقیق در مجله علمی «ساینتیفیک ریپورتز» منتشر شده است. گاردین در مطلبی که در پی می‌آید به گوشه‌هایی از این پژوهش پرداخته است.

تنهایی یکی از نگرانی‌های اصلی در حوزه سلامت عمومی است و می‌تواند احتمال مرگ فردی که با آن دست و پنجه نرم می‌کند را تا ۴۵ درصد، بیش از آلودگی هوا، چاقی مفرط و سوءمصرف الکل، افزایش دهد.

پژوهش جدید نخستین تحقیق در ارزیابی تاثیر محیط‌‌زیست بر تنهایی و متکی به داده‌هایی زمان‌واقعی است که به‌جای اتکا به حافظه افراد برای به یاد آوردن احساساتشان در لحظه‌ای خاص، از طریق برنامه‌‌ای روی گوشی‌های هوشمند جمع‌آوری شده است.

بر اساس این داده‌ها، ازدحام احساس تنهایی در افراد را به‌طور متوسط تا ۳۹ درصد افزایش می‌داد، اما هنگامی که افراد می‌توانستند درختان یا آسمان را ببینند و یا چهچهه پرندگان را بشنوند، احساس تنهایی‌شان تا ۲۸ درصد کاهش می‌یافت. حس «شمول اجتماعی» هم احساس تنهایی را تا ۲۱ درصد کم می‌کرد و هنگامی که این حس با حضور در طبیعت همراه می‌شد، ثاثیرات مثبت آن تا ۱۸ درصد بیشتر تقویت می‌شد.

به‌گفته تیم انجام‌دهنده پژوهش، نتیجه این تحقیق نشان می‌دهد که باید اقدامات خاصی باید در زمینه افزایش شمول اجتماعی و در ارتباط با طبیعت، به‌ویژه در شهرهای پرجمعیت، اعمال شود.

وقت‌گذرانی در طبیعت سلامت بیشتر را به ارمغان می‌آورد. به‌عنوان مثال در بریتانیا، ایجاد مسیرهای پیاده‌روی در پارک‌های جنگلی، دست‌کم ۱۸۵ میلیون پوند در سال به‌نفع خدمات سلامت روان این کشور شده است. محیط‌های طبیعی در شهرها، می‌تواند احساس تنهایی در فرد را با ایجاد احساس تعلق به یک مکان، و یا ایجاد فرصت بیشتر برای برقراری روابط اجتماعی، کاهش دهد.

این تحقیق تازه همچنین باور رایج درباره شهرها که همواره محیط‌هایی بد برای سلامت روان و تنهایی معرفی شده‌اند به چالش کشیده است. به‌باور یکی از اعضای تیم تحقیق در کینگز کالج لندن در بریتانیا، مواردی همچون طبیعت و شمول اجتماعی، احساس تنهایی را واقعا کاهش می‌دهد. یکی دیگر از اعضای تیم پژوهش که بر معماری اجتماعی متمرکز است نیز گفت که سلامت زیست‌محیطی و سلامت عمومی با هم یکی‌اند.

داده‌های این پژوهش جدید با استفاده از برنامه‌ای به‌نام «اِربَن مایند» از شهرنشینان سراسر جهان جمع‌آوری شده است. این برنامه‌به‌مدت دو هفته و در سه‌ زمان تصادفی در طول روز و طی ساعات بیداری، از کاربران میخواست که به سوالات ساده‌ای درباره تنهایی، ازدحام، شمول اجتماعی و تماس با طبیعت پاسخ دهند.

بیش از ۷۵۰ کاربر به حدود ۱۷ هزار سری سنجش، با سوالاتی همچون «آیا در میان اطرافیانتان از پذیرش برخوردارید؟» یا «آیا هم‌اکنون می‌توانید درختی را ببینید؟» پاسخ دادند.

هنگامی که پژوهشگران سن، قومیت، تحصیلات و شغل شرکت‌کنندگان در این ارزیابی‌ها را در نظر گرفتند، منافع ارتباط با طبیعت و شمول اجتماعی برای کاهش احساس تنهایی، به‌شکل آشکاری مشخص بود.

یکی از پژوهشگران حوزه سلامت کاربردی که در این تحقیق مشارکتی نداشته است گفت که دسترسی به محیط‌های طبیعی می‌تواند روابط اجتماعی و پیوندها را تقویت کند و تحقیق مذکور بر شواهد در دست که حاکی از کشش مردم به محیط‌های طبیعی و فواید آن بر سلامت اجتماعی است، صحه ‌می‌گذارد.

او افزود که گرچه در این تحقیق، آشنا بودن طبیعتی که فرد با آن ارتباط برقرار می‌کند مورد بررسی قرار نگرفته، اما احتمالا این نیز عاملی موثر است؛ چرا که افراد تمایل دارند معمولا روانه محیطی شوند که پیش‌تر هم در آن بوده‌اند. این احساس آشنایی خود با احساس پیوستگی بیشتر به محیط و احتمالا با فواید مربوط به سلامت روان، مرتبط است.

یکی از اعضای تیم‌ تحقیق گفت که با توجه به افزایش شهرها، باید زیستگاه‌های شهری که ساکنانشان بتوانند در آنها رشد کنند و ببالند ایجاد شود و طبیعت باید به‌عنوان یکی از اجزاء مهم آن در نظر گرفته شود. چرا که روح مردم با طبیعت عجین است.