با به قدرت رسیدن مجدد طالبان در افغانستان، دارایی‌های این کشور در خارج مسدود و بودجه بین‌المللی نیز قطع شد. روی کار آمدن طالبان که به عنوان یک گروه تروریستی شناخته می‌شوند، جامعه بین‌المللی را برای ارسال کمک‌های بشردوستانه به افغانستان با مشکل مواجه کرده است.

به گزارش رویترز، با اینکه گروه‌ها و نهادهای امدادرسان تلاش می‌کنند از راه‌های دیگری کمک‌ها را به افغانستان برسانند، کندی روند انتقال کمک‌ها و خشکسالی بی‌سابقه و موانع و مشکلات دیگر، افغانستان را تا آستانه قحطی پیش برده است.

عبدالقاهر یک کشاورز افغان به رویترز می‌گوید این بدترین خشکسالی است که او در تمام طول عمرش به خاطر دارد. او که با از دست دادن محصول خود دیگر توان تامین معیشت چهار فرزندش را نداشت به ناچار تصمیم جدی گرفت تا دارایی‌های خود را بفروشد و برای جستجوی کار به شهر هرات در غرب کشور مهاجرت کند.

چند روز بعد، در ۱۵ اوت، طالبان قدرت را در دست گرفتند؛ اتفاقی که باعث فروپاشی اقتصادی در افغانستان شد، میلیون‌ها نفر را به کام فقر فرو برد و افغانستان را به یکی از بدترین بحران‌های بشردوستانه در جهان تبدیل کرد. با فرا رسیدن زمستان سخت، خانواده قاهر در میان نزدیک به ۹ میلیون شهروند افغانستانی هستند که به طرز خطرناکی در آستانه یک قحطی قرار دارند.

قاهر می‌گوید «بچه ها لباس گرم ندارند و هوا به شدت در حال سرد شدن است. ما می‌ترسیم بچه‌ها بیمار شوند.»

تسلط برق‌آسای طالبان بر افغانستان باعث مسدود شدن میلیاردها دلار دارایی این کشور در خارج شد. بودجه بین‌المللی نیز که ۷۵ درصد از هزینه‌های دولت را تامین می‌کرد، یک شبه قطع شد. بانک‌ها با کمبود نقدینگی مواجه شدند، میلیون‌ها نفر کار خود را از دست دادند یا حقوقی دریافت نکردند، ارز داخلی سقوط کرد و قیمت‌ها سر به آسمان کشید.

اندیشکده گروه بحران‌های بین‌المللی (ICG) گفت به نظر می‌رسد فقر و گرسنگی «بیش از همه بمب‌ها و گلوله‌ها در دو دهه گذشته مردم افغانستان را بکشد». این اندیشکده قطع کمک‌های مالی، به استثنای کمک‌های اضطراری، را «بزرگترین عامل» دانست.

اما یافتن راهی برای پیشگیری از بروز فاجعه به دلیل تحریم‌های طولانی‌مدت سازمان ملل و آمریکا و سایر تحریم‌ها علیه طالبان که همچنان به عنوان یک سازمان تروریستی شناخته می‌شوند، پیچیده شده است.

شورای امنیت سازمان ملل و آمریکا اواخر دسامبر سال ۲۰۲۱ به آژانس‌های امداد‌رسانی چراغ سبز نشان دادند که ارسال کالاهای حیاتی را بدون ترس از شکستن تحریم‌ها افزایش دهند.

آژانس‌های سازمان ملل ۴/۴ میلیارد دلار بودجه از سازمان‌های بشردوستانه برای افغانستان درخواست کردند که بزرگ‌ترین کمکی است که تاکنون برای یک کشور درخواست شده است.

به نوشته رویترز، اما تحلیلگران می‌گویند کمک‌های بشردوستانه فقط یک گچ چسبنده است و برای احیای اقتصادی و بازرگانی باید نقدینگی به بازار تزریق شود و پول‌های بلوکه‌شده باید برای به راه‌اندازی خدمات مهم آزاد شوند.

قاهر در گفت‌وگو با رویترز گفت: «این پول‌ها پول مردم افغانستان است و این تحریم‌ها به افراد آسیب‌پذیر آسیب می‌رساند.» او جزو ۳/۵ میلیون شهروندی است که به دلیل خشکسالی و ناا‌منی آواره شده‌اند. این کشاورز ۴۵ ساله هر روز سعی می‌کند در میان آشغال‌های اطراف چیزی برای سوختن پیدا کند تا همسرش بتواند با آتش آن برای فرزندانشان برنج و سیب‌زمینی بپزد. قاهر و همسرش از غذای خود می‌زنند تا بتوانند شکم فرزندانشان را سیر کنند.

هم‌اکنون ۲۳ میلیون نفر یعنی بیش از نیمی از جمعیت افغانستان نمی‌توانند شکم خود را سیر کنند. مری آلن مک گروتی، نماینده مردم افغانستان در برنامه جهانی غذای سازمان ملل گفت افغانستان با «سونامی گرسنگی» روبرو است.

کشاورزان اغلب در زمان‌های سخت برای جستجوی کار نقل مکان می‌کنند، اما بحران اقتصادی دیگر هیچ گزینه‌‌ای برای کار بر جای نگذاشته است.

مک گروتی می‌گوید: « زنانی را دیده‌ام که خود را روی پاهای من انداختند و با فریاد درخواست کمک می‌کردند. و مردانی را دیدم که در سطل‌های زباله به دنبال نان خشک می‌گردند تا شکم فرزندانشان را سیر کنند.»

برخی کشاورزان که در طول عمر خود شاهد ۱۹ دولت در افغانستان بوده‌اند به مک گروتی گفته‌اند که شرایط در هیچ زمانی به این وخامت نبوده است. آنها می‌گویند جنگ را به گرسنگی ترجیح می‌دهند.

مردم برای تامین معیشت همه دارایی خود، از گوسفند و جواهرات گرفته تا موتورسیکلت و زمین را می‌فروشند. برخی حتی دختران خود را در مقابل دریافت پول شوهر می‌دهند.

از طرفی برخلاف دوره‌های گذشته، به ندرت پیش آمده که دسترسی امدادگران به جوامع آسیب‌پذیر به این خوبی بوده باشد. با پایان جنگ، فائو که در اواسط سال ۲۰۲۱ تنها به ۲۵ استان دسترسی داشت حالا به همه ۳۴ استان افغانستان دسترسی دارد.

اما نهادهای کمک‌رسانی به پول و منابع نیاز دارند. برنامه جهانی غذا به تنهایی به ۲/۶ میلیارد دلار برای سال آینده نیاز دارد.

فائو و برنامه جهانی غذا می‌گویند طالبان نیاز گسترده به کمک را درک کرده و با وجود اعمال محدودیت بر سایر زنان، به کارمندان زن اجازه کار می‌دهند.

این اولین بار است که یک گروه تحریم‌شده کشوری را تصرف و جامعه بین‌المللی را با دوراهی مواجه می‌کند.

سازمان ملل، بانک جهانی و کمک‌کنندگان به دنبال راه‌هایی برای تزریق پول به اقتصاد افغانستان بدون واسطه مقام‌های طالبان هستند.

بانک جهانی در ماه دسامبر گذشته مقداری از ۱/۵ میلیارد دلار موجود در صندوق بازسازی افغانستان - بزرگترین منبع تامین مالی دولت پیشین - را در اختیار برنامه جهانی غذا و آژانس کودکان در سازمان ملل، یونسیف، قرار داد.

سازمان ملل همچنین با دور زدن وزارت بهداشت، حقوق هزاران نفر از کارکنان بهداشتی را پرداخت کرده و یک صندوق پول برای ارائه کمک‌های مالی به کسب‌وکارهای کوچک و ایجاد اشتغال برای افراد بیکار در پروژه‌های زیربنایی ایجاد کرده است.

اما تحلیلگران می‌گویند اقدامات مقطعی برای جلوگیری از فروپاشی [اقتصادی] افغانستان کافی نیست.

به گزارش رویترز، اندیشکده گروه بحران‌های بین‌المللی از جامعه بین‌المللی خواست تا دارایی‌های افغانستان را آزاد کند، تحریم‌ها را کاهش دهد و با طالبان برای بازگرداندن خدمات اولیه از جمله خدمات بانک مرکزی تعامل کند.