در حال حاضر برای مبتلایان به بیماری کرونا عمدتا از قرصهای ساخت دو شرکت «فایزر» و «مِرک اَند کو» که اثربخشی بالایی در افراد بیشتر در معرض خطر نشان دادهاند استفاده میشود. پژوهشهایی نیز برای استفاده از این قرصها برای پیشگیری از ابتلا در حال انجام است.
قرص تولیدی شرکت فایزر با نام تجاری «پاکسلووید» به فروش میرسد و قرص ساخت شرکت مرک نیز با یکی از دو نام «لاگوریو» و «مولنوپیراویر» عرضه میشود.
اما این دو قرص چه تفاوتهایی با هم دارند، قیمتشان چند است، و کدامیک بهتر است. خبرگزاری رویترز در گزارشی به این موضوع پرداخته است.
نتایج کارآزمایی بالینی که این دو شرکت ارائه کردهاند حاکی از موثرتر بودن قرص تولیدی شرکت فایزر است.
فایزر حدود دو ماه پیش، دسامبر ۲۰۲۱، اعلام کرد نتایج کارآزمایی نهایی نشان میدهد قرص تولید این شرکت اگر در سه روز اول شروع علائم ابتلا مصرف شود بستری یا مرگ بر اثر کرونا را تا ۸۹ درصد کاهش میدهد و اگر در پنج روز اول مصرف شود تا ۸۸ درصد کاهش میدهد.
یک ماه پیش از آن نیز شرکت مرک اعلام کرده بود نتایج نهایی کارآزمایی بالینی قرص ساخت این شرکت نشان میدهد که اگر این قرص در پنج روز نخست بروز علائم مصرف شود احتمال بستری یا مرگ تا ۳۰ درصد کاهش مییابد. نتایج اولیه این رقم را ۵۰ درصد ذکر کرده بود.
چرا این داروها مهماند؟
برای مقابله با ویروس کرونا چندین واکسن در جهان تولید شده است. اما برای درمان بیماران و مبتلایان به کووید-۱۹ گزینههای کمی در دسترس است.
به مبتلایانی که حالشان آنقدر وخیم نیست که بستری شوند اما در معرض خطر ابتلا به بیماری حاد قرار دارند، داروهای آنتیبادی به صورت وریدی به آنها تزریق میشود.
کارایی این داروها چگونه است؟
هر دو قرص ساخت فایزر و مرک برای پنج روز تجویز میشوند. در دوره درمانی فایزر سه قرص در صبح و سه قرص در شب مصرف میشود و داروی مرک به صورت چهار قرص در صبح و چهار قرص در شب مصرف میشود.
داروی فایزر بخشی از گروه دارویی است که به عنوان مهارکنندههای پروتئاز شناخته میشود و برای مسدود کردن آنزیمی که ویروس کرونا برای تکثیر آن نیاز دارد طراحی شده است. این دارو همراه با ریتوناویر، که یک ضد ویروس قدیمیتر است و فعالیت مهارکنندههای پروتئاز را افزایش میدهد، تجویز میشود، اما میتواند عوارض جانبی گوارشی و تداخل دارویی ایجاد کند.
هر دو شرکت گفتهاند که مطالعات آزمایشگاهی نشان میدهد قرصهای آنها در مقابل سویه اومیکرن اثربخشی دارند.
این قرصها خطری ندارند؟
هر دو شرکت با اینکه دادههای محدودی در مورد درمان با این داروها ارائه دادهاند نسبت به ایمنی آنها ابراز اطمینان کردهاند.
فایزر اعلام کرده حدود ۲۰ درصد از بیمارانی که قرص یا دارونما را در کارآزماییها دریافت کردند، اغلب عوارض جانبی خفیفی را تجربه کردند. ۱/۷ درصد از بیمارانی که دارو دریافت کرده بودند ۶/۶ درصد از بیمارانی که دارونما مصرف کردند عوارض جانبی جدی گزارش کردند.
از آنجایی که ریتوناویر موجود در پاکسلووید میتواند با سایر داروها تداخل داشته باشد، پزشکان تاکید میکنند بیماران باید فهرست دقیق داروهای دیگری که مصرف میکنند را پیش از تجویز داروی فایزر به پزشک خود اعلام کنند.
مرک میگوید ۱۲ درصد از بیمارانی که داروی آن را دریافت کردهاند و ۱۱ درصد از بیمارانی که دارونما مصرف کردهاند عوارض جانبی مرتبط با دارو را تجربه کردهاند.
مطالعات حیوانی نشان داده مصرف داروهای دیگری که در گروه دارویی قرصهای شرکت مرک قرار دارند باعث بروز نقایص مادرزادی در حیوانات شده است. شرکت مرک گفته است مطالعات مشابه مولنوپیراویر نشان میدهد مصرف طولانیتر حتی دوزهای بالاتر از این در انسان باعث نقص مادرزادی یا سرطان نمیشود.
مولنوپیراویر برای بیماران کمتر از ۱۸ سال در آمریکا مجاز نیست زیرا میتواند بر رشد استخوان و غضروف تأثیر بگذارد و مصرف آن در دوران بارداری نیز توصیه نمیشود.
چقدر این داروها در دسترس است؟
شرکتهای فایزر و مرک گفتهاند برای گسترش دسترسی جهانی این داروها تلاش میکنند؛ از جمله اجازه میدهند شرکتهای داروسازی داروهای ژنریک نسخههای ارزانتر آنها را در اختیار کشورهای کمدرآمد قرار دهند.
فایزر گفته انتظار دارد امسال ظرفیت تولید ۱۲۰ میلیون دوره درمانی داشته باشد.
شرکت مرک نیز گفته میتواند دستکم۲۰ میلیون دوره دارویی از داروهای خود در سال جاری تولید کند.
کدام قرص گرانتر است؟
دولت آمریکا واکسنها و درمانهای ویروس کرونا را به صورت رایگان در اختیار ساکنان این کشور قرار میدهد. کشورهای سراسر جهان در حال مذاکره بر سر قیمتها با فایزر و مرک هستند.
آمریکا برای هر دوره درمان با پاکسلووید حدود ۵۳۰ دلار و برای هر دوره مولنوپیراویر ۷۰۰ دلار پرداخت میکند.