نوروز ۱۴۰۲ با توجه به خیزش انقلابی مردم ایران علیه جمهوری اسلامی رنگ و بوی دیگری دارد و امید و غم در آن به هم گره خورده است. غم از دست رفتن جانهای جوان و امید به آزادی ایران ....
با تازه شدن طبیعت، امید میرود دانه اعتراضی که در اواخر تابستان ۱۴۰۱ کاشته شد و از فصل سرد و تاریک ظلم و ستم جمهوری اسلامی جان به در برد و نهال جوان «زن، زندگی، آزادی» شد، در سال ۱۴۰۲ به درختی تنومند بدل شود و میوه آزادی دهد. امیدی که با نوروز پیوند خورده است.
ریشههای نوروز به آیین زرتشتی بازمیگردد. مردم در نوروز میرقصند، عیدی میدهند و میگیرند و قبل از نوروز، با چهارشنبهسوری و خانهتکانی به استقبال نوبهار میروند.
اما نوبهار در نقاط مختلف جهان چگونه و با چه آیینهایی از راه میرسد؟
سونگکِرَن، تایلند
سونگکرن جشنواره بهاره تایلند است که برای آن با دو روز تعطیلات رسمی هم در نظر گرفته شده است.
تا سال ۱۸۸۸، سونگکرن رسما آغاز جدید سال نو در تایلند بود اما در سال ۱۹۴۰، روز یکم ژانویه، شروع سال رسمی میلادی به آِغاز سال نو رسمی تبدیل شد.
سونگکرن در لغت به معنای «جنبش» یا «به حرکت درآمدن» است و سرچشمه آن واژه سانسکریت «سانکرانتی» است که معنای «گذر ستارهشناسانه» و به گذر خورشید از یک نقطه به نقطه دیگر در منطقهالبروج اشاره دارد.
همچنین تمرکزی بر تطهیر در این جشنواره وجود دارد. مردم در آببازی شرکت میکنند و خانههایشان را رفت و روب میکنند، «گناهانشان را از تن میشویند» تا از سال گذشته بگذرند. به معابد میروند و غذا پیشکش راهبان بودایی میکنند.
سنت آبپاشی به یکدیگر در این جشنواره باعث شده این جشنواره به عنوان یک جشنواره آبی هم معروف باشد.
در روز اول از تعطیلی رسمی سونگکرن، تصاویری از بودا در رژهها به دست گرفته میشود و مردم آببازی را آغاز میکنند.
دومین روز هم مردم دید و بازدید میکنند و با خویشاوندانشان وقت میگذرانند.
روز سوم رسما آغاز سال جدید محسوب میشود و جشنها و پایکوبیها به راه میافتد.
هولی، هندوستان
هولی هم جشنواره رنگ بهاره است که در آن هندوها، پایان زمستان، فرارسیدن بهار و موسم عشق را جشن میگیرند.
پشت هر رنگ جشنواره هولی معنایی نهفته است. مثلا رنگ قرمز نماد عشق و رنگ زرد، الهامگرفته از ادویه زردچوبه، نماد سلامت است.
یک روز قبل از جشن هولی مردم آتش روشن میکنند و گرد آن رقص و پایکوبی میکنند و باور دارند که آتش فضا را پاک و تطهیر میکند.
شمالنسیم، مصر
شمالنسیم هم جشنواره ملی مردم مصر برای جشن گرفتن آغاز بهار است و سرچشمه آن، جشنواره «شمو» در مصر باستان است.
شمو جشنواره سرور و شادی از رسیدن بهار و موسم پرباری و فراوانی محصولات بوده است.
شمالنسیم طبق تقویم مسیحیت شرقی در روز دوشنبه عید پاک مسیحیان جشن گرفته میشود.
مردم شمالنسیم را با گذراندن زمان در دامن طبیعت میگذرانند. تخممرغ رنگ میکنند و بعد آن را میخورند یا به هم هدیه میدهند.
غذای سنتی شامالنسیم شامل کاهو، پیازچه، نوعی لوبیای سفید و البته ماهی معروف فسیخ است که نوعی ماهی نمکسود است.
لاس فایاس، اسپانیا
جشنواره لاس فایاس هم ۱۵ تا ۱۹ ماه مارس در والنسیای اسپانیا برگزار میشود و از ابتدای ماه مارس تا ۱۹ ماه مارس هم هر روز جشنهایی در گوشه و کنار والنسیا برگزار میشود.
فایاس نام آدمکها و عروسکهای بزرگی است که در این مراسم به آتش کشیده میشوند.
صدای آتشبازی و ترقه در سراسر فستیوال لاس فایاس به گوش میرسد.
ریشه این جشنواره احتمالا به سنت به آتش کشیدن تیرکهای چوبی به دست نجارها برمیگردد. نجارها چراغ لازمه کارشان را به این تیرکها آویزان میکردند اما با طولانیتر شدن روزها در فصل بهار، دیگر به نور چراغ و این تیرکها هم نیازی نبود، پس نجارها آنها را به آتش میکشیدند.
مردم در طول سال از طریق خیریهها پول جمع میکنند تا لاس فایاس را هر چه باشکوهتر برگزار کنند.
بوئرگبِرِنِن، لوکزامبورگ
بوئرگبرنن فستیوال بهاره محبوب لوکزامبورگ، آلمان، فرانسه و بلژیک است. در آلمان، این جشنها به همان نام بوئرگبرنن و در فرانسه و آلمان با نام «دیمانش دِ براندون» معروف است.
مردم در این جشنها آتشهای بزرگ بر پا میکنند تا پایان زمستان و آغاز بهار را جشن بگیرند. بر پا کردن خود آتش هم در طول روزگاران تغییراتی داشته و حالا در قلب آتش، یک صلیب بزرگ قرار داده میشود.
امروزه این سنت در آلمان، بلژیک و فرانسه چندان زنده نیست اما در لوکزامبورگ در نشو و نماست و از سال ۱۹۳۰ بدین سو رواج دارد.
در اصل و ابتدا این تعطیلات، تعطیلاتی مختص مردان بود و تازهدامادها نقشهای خاصی در این مراسم بر عهده میگرفتند اما امروزه این جشن متعلق به همه است.
آتش افروختن در میان تغییر فصل نماد خداحافظی با گذشته و آب زدن راه برای فرا رسیدن آینده است.
سِکززِلویتِن، سوییس
سکززلویتن هم نام جشنواره بهاره دیگری است که در زوریخ سوئیس برگزار میشود و نام آن به نواختن زنگ پایان روز کاری در ساعت شش عصر اشاره دارد.
تعطیلات به عنوان جشن گرفتن اولین روز کاری با ساعات تابستانی است چون در زمستان کارگرها تا زمان تاریک شدن هوا کار میکردند اما در تابستان میتوانستند تا زمان به صدا درآمدن زنگ راس ساعت شش عصر کار کنند. رسیدن به زمانی از سال که در آن روزها طولانیترند و مردم در روشنایی روز همچنان میتوانند کار کنند دلیل جشن و سرور است و فلسفه برپایی سکززلویتن هم همین است.
در این جشنواره یک آدمک هم میسوزانند و آن آدمک در حقیقت یک آدمبرفی پرشده از مواد منفجره است که خود این آدمبرفی یکجور لولوست که تاریخچهای قدیمیتر از آدمبرفی سکززلویتن دارد و باور بر این است و اگر سر او زود منفجر شود، تابستانی گرم و آفتابی در پیش روست.
مِی کویین، بریتانیا
جشن می کویین (ملکه ماه مس) از زمان قرون وسطی وجود داشته است و یکم ماه می هر سال میلادی، با جشن و پایکوبی در شهرها و روستاها برگزار میشود.
اولین روز ماه می در سراسر اروپا جشن گرفته میشود و در بریتانیا با می کویین جشن گرفته میشود.
می کویین از میان دختران شهر یا روستا انتخاب میشود و سنتی معمول در دوران ادوارد و عصر ویکتوریا بوده است که حالا در چندین نقطه بریتانیا و بیش از هر جا در هِیفیلد، دِربیشِر، رایج است.
خود می کویین در این جشنها رخت سفید میپوشد و در رژهها شرکت میکند.
اول ماه می (مِی دِی)، روز جهانی کارگر هم در تقویم رسمی تعطیل است و در واقع بین نقطه اعتدال بهاری و خوریستان (انقلاب) تابستانی قرار میگیرد.