جنگ میان اسرائیل و حماس زندگی بیش از دو میلیون شهروند ساکن غزه را تحت تاثیر قرار داده اما برای زنان و دختران ساکن این باریکه، شرایط دشوارتر است. علاوه بر نداشتن حریم شخصی، در نبود لوازم بهداشتی، مصرف قرصهای تاخیری پریود با وجود عوارض بالای جانبی، افزایش چشمگیر یافته است.
زنان در غزه پس از آغاز جنگ میان حماس و اسرائیل چه شرایطی را تجربه میکنند؟ آیا امیدی برای بهبودی شرایط وجود دارد؟
نهاد زنان سازمان ملل، بخش انگلیسی الجزیره و روزنامه گاردین در گزارشهایی جداگانه به این پرسشها پرداختهاند.
این گزارشها با نگاهی به وضعیت زنان و دختران غزه، فعالیتهای زنان در دیگر نقاط جهان را در راستای تلاش برای پایان دادن به جنگ بررسی کردهاند.
گزارش نهاد زنان سازمان ملل
گزارش جامع نهاد زنان سازمان ملل که در تاریخ ۲۸ مهر منتشر شد، تاثیر مخرب بحران غزه را بر زنان و دختران نشان میدهد.
این درگیری منجر به آواره شدن نزدیک به ۴۹۳ هزار زن و دختر از خانههای خود در غزه شده است و تعداد بسیاری از این زنان، همسران خود را از دست دادهاند.
تخمین زده میشود ۹۰۰ زن در پی مرگ شریک زندگی خود، «سرپرست خانواده» شدهاند.
سارا هندریکس، معاون مدیر اجرایی زنان سازمان ملل توضیح داد: «این نهاد خواستار آتشبس فوری بشردوستانه و دسترسی بلامانع منطقه به کمکهای بشردوستانه از جمله غذا، آب، سوخت و تجهیزات بهداشتی است که برای بقای زنان حیاتی به شمار میرود.»
او در ادامه افزود: «ضروری است که ما دسترسی فوری به خدمات را برای زنان و دختران در نوار غزه تضمین کنیم و از پیشگیری از خشونت مبتنی بر جنسیت اطمینان حاصل کنیم.»
به گفته هندریکس، همانطور که جامعه بینالمللی به دنبال پاسخگویی به این بحران است، «ما نیز باید از صمیم قلب از سازمانهای تحت رهبری زنان که در خط مقدم اقدامات بشردوستانه هستند، حمایت کنیم».
شرایط غزه قبل از جنگ اخیر
بر اساس نتایج نظرسنجی نهاد زنان سازمان ملل که در سال ۲۰۱۸ منتشر شده است، وضعیت غزه حتی قبل از بحران کنونی نیز ناامید کننده بود، به طوری که طبق آمار ارائه شده، ۹۷ درصد از مردان و ۹۸ درصد از زنان نگران امنیت خود بودند.
سطح افسردگی در میان زنان و مردان به دلیل بیکاری و احساس عمیق ناامیدی بالا بوده و ۵۴ درصد از مردان غزه که بالاترین آمار در سراسر خاورمیانه است، علایم اضطراب و افسردگی نشان دادهاند.
الجزیره انگلیسی به تازگی در گزارشی از وضعیت بحرانی زنان در غزه نوشت.
بر اساس این گزارش، بسیاری از زنان فلسطینی به دلیل شرایط ناامید کننده و غیربهداشتی که در نتیجه تهاجم مستمر اسرائیل به غزه به وجود آمده، مجبور به مصرف قرصهای تاخیری عادت ماهانه شدهاند.
بیش از یک میلیون و ۴۰۰ هزار نفر از ۱۵ مهر در نوار غزه آواره شدهاند و در شرایط سخت و غیربهداشتی در مدارس تحت مدیریت سازمان ملل و در فضاهای شلوغ با خانوادههای میزبان یا بستگانشان زندگی میکنند.
در این شرایط جایی برای حفظ حریم خصوصی باقی نمیماند.
مصرف نورتیسترون
الجزیره نوشت زنان در مواجهه با جابهجایی، شرایط ناامن زندگی و عدم دسترسی به آب و محصولات بهداشتی مورد نیاز برای قاعدگی مانند نوار بهداشتی و تامپون، از قرصهای نورتیسترون استفاده میکنند که معمولا برای شرایطی چون خونریزی شدید قاعدگی، اندومتریوز و دورههای دردناک قاعدگی تجویز میشود.
دکتر ولید ابوحطاب، مشاور پزشکی زنان و زایمان در مجتمع پزشکی ناصر در شهر جنوبی خان یونس به الجزیره گفت: «این قرصها سطح هورمون پروژسترون را بالا میبرد و از ریزش پوشش داخلی رحم جلوگیری میکند و در نتیجه پریود را به تاخیر میاندازند.»
به گفته متخصصان، این قرصها ممکن است عوارضی جانبی مانند خونریزی نامنظم واژینال، حالت تهوع، تغییر در چرخه قاعدگی، سرگیجه و نوسانات خلقی به همراه داشته باشند.
نوین عدنان، روانشناس و مددکار اجتماعی مستقر در شهر غزه به الجزیره گفت: «زنان معمولا ممکن است علایم پیشقاعدگی مانند تغییر در خلقوخو و دردهای زیر شکم و کمر را در روزهای قبل و طی طول دوره قاعدگیشان تجربه کنند.»
به گفته عدنان، این علایم میتوانند در زمانهای استرسزا مانند جنگ بدتر شوند.
او توضیح داد: «جابهجایی، استرس را تشدید میکند. افزایش استرس نیز بر بدن زن و میزان ترشح هورمونهای او تاثیر منفی میگذارد.»
عدنان افزود: «در شرایط کنونی، زنان بیشتر برای جلوگیری از خجالت و شرم به دلیل عدم توانایی در رعایت بهداشت به دلیل نداشتن حریم خصوصی و محصولات بهداشتی، به مصرف قرصهای تاخیری پریود روی آوردهاند.»
روزهای سخت
سمیرا السعدی همراه خانوادهاش در غزه آواره شده و اکنون در مدرسهای تحت اداره سازمان ملل در غرب خان یونس زندگی میکند.
او به الجزیره گفت آرزو میکند کاش میتوانست برای دختر ۱۵ سالهاش که چند ماه پیش اولین قاعدگیاش را تجربه کرده، کارهای بیشتری انجام دهد.
این زن ۵۵ ساله ادامه داد: «دخترم به دلیل اینکه مجبور است دوره قاعدگیاش را در یک پناهگاه شلوغ مدیریت کند، استرس زیادی را تحمل میکند. او برای رعایت بهداشت به نوار بهداشتی و آب نیاز دارد اما اینجا حتی تامین نیازهای اولیه ممکن نیست.»
سمیرا نگران خرید قرصهای تاخیری پریود برای دخترش است زیرا این قرصها ممکن است بر سلامت فرزندش تاثیر بگذارد.
یهودیستیزی و اسلامهراسی
اخبار تاریک خاورمیانه، وضعیت بیثبات روابط جوامع مسلمان و یهودیان در بریتانیا و سراسر جهان و ...، نشاندهنده خشم و تنش بیشتر و خطر افزایش موج شدید یهودیستیزی و اسلامهراسی است.
گزارش روز نهم آبان روزنامه گاردین، نور امیدی در میان تاریکی است.
در این گزارش ریمونا آلی، روزنامهنگار و مجری تلویزیون از ملاقات زنان یهودی و مسلمان در لندن خبر داد.
ریمونا نوشت هفته گذشته به یک گردهمایی خصوصی دعوت شده که برگزارکنندگانش یک زن یهودی و یک زن مسلمان بودهاند. آنان در محوطه کلیسای وست مینستر در اتاق اورشلیم ملاقات کردند.
جولی صدیقی، یکی از سازماندهندگان مسلمان و مشاور روابط دینی در آن دیدار گفت: «وارد شدن به چنین فضایی به شجاعت نیاز دارد.»
جولی، همراه با دکتر لیندسی سیموندز، آکادمیسین یهودی که در مورد زنان باایمان و حامی صلح تحقیق میکند، نیاز به ایجاد یک فضای سوم و خارج از نهادهای مذهبی و سازمانهای سیاسی را ضروری دانستند.
ترس از همدلی میان زنان مسلمان و یهودی
هر چند فضای امن میان زنان مسلمان و یهودی در وست مینستر بر اساس عشق و اعتماد ایجاد شده است، به گفته جولی، موانع بسیاری برای ارتباطات اینچنینی میان جوامع مسلمان و یهودی وجود دارد.
بسیاری از مردم میترسند صحبت کردن یا ابراز همدردی با طرف مقابل، واکنش شدید جامعهشان را به دنبال داشته باشد.
ریمونا در ادامه گفت: «زنانی که من در وست مینستر ملاقات کردم از انتقاد در جوامع خود در امان نیستند.»
او به نقل از یکی از فعالان حقوق زنان و پناهندگان که حملات هفتم اکتبر حماس به غیرنظامیان اسرائیلی را محکوم کرده، نوشت: «یک نفر مرا تهدید کرد. او به من گفت تو مستحق سوزانده شدن هستی.»
لیندسی که جولی را از یک دهه پیش میشناسد، گفت: «در زمانهای فاجعهبار است که روابط مورد آزمایش قرار میگیرند. دقیقا حالاست که ما نیاز به نشان دادن دوستی، همبستگی و اعتماد داریم.»
ریمونا در ادمه گزارش به نقل از جولی نوشت: «نمیدانم چگونه کسی میتواند از شنیدن اخبار تکتک غیرنظامیانی که به طرز خشونتباری کشته شدهاند وحشت نکند. غم و اندوه ما نباید مختص یکی یا دیگری باشد. وقتی همدلی را به اشتراک میگذاریم، میتوانیم مشکلات را حل کنیم.»
میزان مشارکت زنان در روندهای صلحآمیز
ریمونا نوشت: «همدلیای که من در این گردهمایی دیدم پیششرط رهبری عاقلانه و عملگرایانهای است که همه ما از آن ناامید هستیم. صدای زنان تقریبا همیشه در تصمیمگیریها غایب است.»
او به نقل از الیزابت، فعال صلح کهنهکار و کارشناس روابط مذهبی و یکی از شرکتکنندگان در گردهمایی وست مینستر یادآور شد بین سالهای ۱۹۹۲ تا ۲۰۱۹، زنان تنها ۱۳ درصد از مذاکرهکنندگان، شش درصد میانجیها و شش درصد از امضاکنندگان روند صلح در سراسر جهان را تشکیل دادهاند.
با وجود این، الیزابت قدرت زنان را بهعنوان «عاملی برای تغییرات اجتماعی و حل تعارضات در سراسر جهان» میبیند.
به گفته ریمونا، در حال حاضر رسیدن به شرایط مطلوب سخت است اما زنانی که او با آنها صحبت کرده، با آنها گریسته و دعا کرده، امیدش را بیشتر کردهاند.
او اضافه کرد: «در حالی که از گردهمایی دور میشدم، جرات کردم آرزو کنم اوضاع بهتر شود. من این امید را در موج حسننیت ناشی از همبستگی زنانهای یافتم که تجربه کردم.»
در انتهای این گزارش گاردین، ریمونا نوشت: «در این فضای سیاسی ملتهب اگر پلها را بسوزانیم، زشتیها هرگز تمام نخواهند شد اما اگر به امید آیندهای بهتر با یکدیگر مشارکت کنیم، بشریت ممکن است فرصتی دوباره پیدا کند.»