دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل در پاسخ به ایران‌اینترنشنال درباره نگرانی‌ها از سفر ندا الناشف، معاون کمیسر حقوق بشر سازمان ملل به ایران گفت از نگرانی‌ها درباره این سفر مطلع است. این دیدار ابتدا برای سال ۲۰۲۰ برنامه‌ریزی شده بود که به دلیل برخی عوامل به تعویق افتاد.
دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد روز جمعه ۱۳ بهمن در پاسخ به ایران‌اینترنشنال درباره نگرانی‌ها از این سفر به ایران نوشت که تعامل مستقیم در سطح بالا با مقامات و نهادهای دولتی ایران و بسیاری از کشورها ابزار بسیار مهمی برای دفتر حقوق بشر سازمان ملل متحد است.
در پاسخ دفتر حقوق بشر سازمان ملل آمده است: «هدف از این دیدار خاص، بحث درباره مسایل مهم حقوق بشری از جمله مجازات اعدام، حقوق زنان و تعهدات ایران بر اساس قوانین بین‌المللی حقوق بشر به عنوان کشور عضو تعدادی از معاهدات، با تکیه بر تعهدات و گزارش‌های قبلی دفتر ما است.»
بر این اساس، انجام ماموریت کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل مستلزم دیدار و گفت‌وگو با همکاران دولت‌ها، از جمله مقام‌های قضایی و شرکای سازمان ملل است.
کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل تاکید کرد: «این دیدار در ابتدا برای سال ۲۰۲۰ برنامه ریزی شده بود که به دلیل برخی عوامل از جمله همه‌گیری کرونا و دیگر محدودیت‌ها در هر دو طرف به تعویق افتاد.»
روز شنبه هفتم بهمن گزارش‌هایی درباره سفر پیش روی ندا الناشف، معاون کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد طی روزهای ۱۴ تا ۱۶ بهمن به ایران منتشر شد.
گفته شد او برای بررسی موضوعات حقوق بشری در زمینه اعدام و حقوق زنان به تهران سفر می‌کند.
به دنیال انتشار این خبر، نهادهای حقوق بشری با انتشار نامه‌ها و بیانیه‌های مختلف، ضمن ابراز نگرانی از انجام این سفر، خواهان لغو یا تعویق آن شدند.
کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد در پاسخ به ایران‌اینترنشنال گفت: «ما از نگرانی‌های مطرح شده آگاه هستیم. دفتر حقوق بشر سازمان ملل طیف وسیعی از ابزارها را برای ترویج احترام و حمایت از حقوق بشر از سوی کشورهای عضو دارد و وظیفه ما این است که همه راه‌ها را برای ارتقای تبعیت کشورها با تعهدات بین‌المللی حقوق بشر خود دنبال کنیم. این شامل گفت‌وگو با دولت‌ها، استفاده از حمایت عمومی در مورد موضوعات مهم و ارائه گزارش‌های حقوق بشری است.»
در پاسخ این نهاد سازمان ملل با اشاره به اینکه همه این تلاش‌ها به موازات هم انجام می‌شوند و مکمل هم هستند، آمده است: «گفت‌وگوی دفتر ما با مقامات به ما اجازه می‌دهد تا همه توصیه‌های ناشی از مکانیسم‌های حقوق بشری، از جمله رویه‌های ویژه و ماموریت‌های حقیقت‌یابی را دنبال کنیم.»
دفتر حقوق بشر سازمان ملل در بخش پایانی پیام خود به ایران‌اینترنشنال نوشت: «این بازدید رویکرد ما را در زمینه گزارش‌دهی و حمایت تضعیف نخواهد کرد. ما امیدواریم حمایت و مشارکت ما به پیشرفت در جهت تقویت هم‌سویی با استانداردهای بین‌المللی حقوق بشر کمک کند.»
نامه جمعی از زندانیان زندان قزلحصار به ندا الناشف
جمعی از زندانیان زندان قزلحصار در نامه‌ای خطاب به الناشف نوشتند که هر گونه گزارش‌دهی یا نتیجه‌گیری در موضوع اعدام زندانیان در ایران، بدون بازدید از زندان قزلحصار و گفت‌وگو با شاهدان نقض حقوق بنیادین بشر در زندان، معتبر نخواهد بود.
نویسندگان این نامه که روز جمعه ۱۳ بهمن نوشته شده و نسخه‌ای از آن به دست ایران‌اینترنشنال رسیده، در ابتدای نامه‌شان نوشته‌اند: «از پس دیوارهای بلند زندان قزلحصار مطلع شدیم که برای بررسی مسایل مربوط به حقوق بشر از جمله اعدام زندانیان، سفری سه روزه به تهران خواهید داشت.»
این زندانیان در ادامه نوشتند: «در بسیاری از زندان‌های ایران همچون زندان ارومیه، زندان مرکزی زاهدان، زندان شیبان اهواز، زندان عادل‌آباد شیراز و ده‌ها زندان دیگر کشور ما هر هفته شماری از شهروندان زندانی با اتهامات سیاسی و عقیدتی و اتهامات غیر‌سیاسی، بدون برخورداری از حق دادرسی منصفانه، به دار آویخته می‌شوند.»
امضاکنندگان این نامه که خود را «جمعی از زندانیان اعتصابی سه‌شنبه‌های سیاه زندان قزلحصار» نامیده‌اند، اضافه کردند: «خوب است اطلاع داشته باشید ما زندانیان سیاسی زندان قزلحصار در اعتراض به این روند غیرانسانی، اعدام همبندی‌ها و نقض حق زندگی هموطنان زندانی‌مان، از سه‌شنبه هفته گذشته تا زمان توقف این روند ضد حقوق بشری، هر سه‌شنبه دست به اعتصاب غذا می‌زنیم.»
پس از اعدام محمد قبادلو، فرهاد سلیمی، پژمان فاتحی، وفا آذربار، محسن مظلوم و محمد فرامرزی در روزهای سوم و نهم بهمن و اعلام اعتصاب غذای زندانیان زندان قزلحصار در روزهای سه‌شنبه هر هفته، زنان زندانی در اوین روز سه‌شنبه ۱۰ بهمن، در اعتراض به اعدام‌ها و در همبستگی با اعتصاب‌کنندگان زندان قزلحصار اعتصاب غذا کردند.
پس از آن در روز چهارشنبه ۱۱ بهمن، ۲۰ تن از زندانیان سیاسی و عقیدتی بند شش زندان اوین، در همراهی با اعتصاب غذای زندانیان سیاسی بند زنان اوین و زندانیان زندان قزلحصار دست به اعتصاب غذا زدند.
اکنون زندانیان اعتصاب کننده در زندان قزلحصار کرج در توصیف این زندان و اجرای احکام اعدام در آن به صورت هفتگی نوشتند: «سه‌شنبه‌های سیاه هر هفته روز اعدام همبندی‌های ماست، یا آخرین روز زندگی آن‌ها در کنج سلول‌های انفرادی است یا روزی است که پیکرهای بی‌جانشان را از زندان خارج کرده و گاه حتی همان پیکر بی‌جان را هم تحویل خانواده‌هایشان نمی‌دهند.»
آن‌ها با اشاره به اینکه زندان قزلحصار مرکز اصلی نگهداری زندانیان زیر حکم اعدام و محل اجرای این حکم غیرانسانی در تهران است، ندا الناشف را به زندان محل حبس خود دعوت کردند و خطاب به او گفتند: «در این سفر به این زندان آمده و مشاهدات ما و دیگر زندانیان از جزییات نقض حقوق همبندی‌های اعدام شده ما در ماه‌ها و سال‌های اخیر را از نزدیک بشنوید.»
زندانیان امضا کننده این نامه در پایان به معاون کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل تاکید کردند: «هر گونه گزارش یا نتیجه‌گیری در موضوع اعدام زندانیان در ایران توسط شما و دیگر مقامات و نهادهای سازمان ملل متحد، بدون بازدید از زندان قزلحصار و گفت‌وگوی آزاد و بدون محدودیت با شاهدان زنده نقض حقوق بنیادین بشر در این زندان، نزد افکار عمومی جامعه بین‌المللی معتبر نخواهد بود.»
مخالفت‌ها با سفر معاون کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل به ایران
انتشار خبر سفر الناشف به ایران با واکنش‌های گسترده روبه‌رو شد. یکی از حرکت‌های اعتراضی علیه این سفر از سوی سعید دهقان، وکیل و عضو اتحادیه بین‌المللی وکلا شکل گرفت. او کارزاری اینترنتی برای جمع‌آوری امضا با درخواست تعلیق و نه لغو این سفر راه‌اندازی کرد.
امضاکنندگان این نامه از الناشف خواستند سفرش را به ایران تا زمان انتشار اولین گزارش کمیته حقیقت‌یاب سازمان ملل درباره سرکوب خیزش انقلابی ایرانیان علیه جمهوری اسلامی به تعویق بیندازد تا اهداف و ماموریت این کمیته به خطر نیفتد.
این کارزار تا زمان تنظیم این گزارش از سوی بیش از سه هزار نفر امضا شده است.
امید شمس، حقوقدان و تحلیلگر امور بین‌الملل در همراهی با این کارزار در رسانه اجتماعی ایکس نوشت: «در حال حاضر این درخواست باید محور تلاش‌های جامعه مدنی و ایرانیان سراسر دنیا باشد.»
روز سه‌شنبه ۱۰ بهمن نیز ۲۵ نهاد حقوق بشری در نامه‌ای سرگشاده درباره سفر قریب‌الوقوع الناشف به ایران شدیدا ابراز نگرانی کردند و خواستار لغو آن شدند.