رافائل گروسی، مدیر کل آژانس انرژی اتمی، در پاسخ به ایراناینترنشنال درباره قطعنامه پیشنهادی سه کشور اروپایی علیه جمهوری اسلامی گفت که باید کشورهای عضو در این باره اظهارنظر کنند و آژانس تنها موظف است که در صورت تصویب قطعنامه پیشنهادی خود را با آن وفق دهد.
گروسی روز دوشنبه ۱۴ خرداد در یک نشست خبری در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار ایراناینترنشنال، انتقاد جمهوری اسلامی مبنی بر تبعیض رفتار آژانس با ایران و عدم بازرسی از اسرائیل را رد کرد و گفت: «ما همه کشورهای عضو را در مطابقت با وضعیت حقوقی آنها بازرسی میکنیم و اسرائیل عضو انپیتی نیست.»
پیش از برگزاری نشست شورای حکام، سه دیپلمات به رویترز گفتهاند که سه کشور اروپایی پیشنویس متن قطعنامه خود را با کشورهای عضو آژانس بینالمللی انرژی اتمی به اشتراک گذاشتهاند.
روز شنبه ۱۲ خرداد علی شمخانی، مشاور رهبر جمهوری اسلامی که گزارش شده مسئولیت مذاکرات هستهای را بر عهده گرفته، سه کشور اروپایی را تهدید کرد که تهران به قطعنامه احتمالی این کشورها در نشست آتی شورای حکام آژانس «پاسخ جدی و موثر» خواهد داد.
شمخانی در رسانه اجتماعی ایکس نوشت: «اگر برخی کشورهای اروپایی کجفهم در آستانه انتخابات ریاست جمهوری ایران، بخواهند در نشست آتی شورای حکام آژانس، موضع خصمانهای نسبت به برنامه صلحآمیز هستهای ایران اتخاذ کنند، با واکنش جدی و موثر کشورمان روبهرو خواهند شد.»
گروسی درباره عدم پایبندی ایران به پروتکل الحاقی و تهدید شمخانی مبنی بر توقف همکاری با آژانس در صورت صدور قطعنامه در شورای حکام گفت که ایران همچنان به همکاری با آژانس ادامه خواهد داد و به دلیل عضو بودن در ان پی تی الزام قانونی برای آن وجود دارد.
مدیرکل آژانس انرژی اتمی گفت که مقامات ایرانی میدانند که اضافه کردن سلاح هستهای به زرادخانه خاورمیانه ایده بدی است.
با وجود غنیسازی اورانیوم با غلطت بالا در ایران که آژانس بینالمللی انرژی اتمی میگوید توجیه غیرنظامی ندارد، جمهوری اسلامی میگوید برنامه هستهایاش «صلحآمیز» است.
این دیپلماتها گفتند این قطعنامه بر تحقیقات متمرکز است و در آن از گروسی خواسته شده «گزارشی جامع» درباره فعالیتهای هستهای ایران ارائه کند.
یک مقام دولت آمریکا که نخواست نامش فاش شود، در واکنش به گزارشهای منتشر شده درباره فشار آمریکا بر متحدان اروپاییاش برای جلوگیری از صدور قطعنامهای علیه جمهوری اسلامی، بهطور تلویحی این گزارشها را رد کرد.
او به ایراناینترنشنال گفت: «واشینگتن در این زمینه با سه شریک اروپایی خود کاملا هماهنگ است.»
به گفته این مقام آمریکایی، «هیچ تصمیمی درباره اقدام شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی گرفته نشده و هرگونه گمانهزنی در این زمینه، زودهنگام است.»
۱۸ ماه از آخرین قطعنامه شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی علیه جمهوری اسلامی میگذرد. در آن قطعنامه از ایران خواسته شده بود فورا با کارشناسان آژانس در مورد ذرات اورانیوم کشفشده در سه سایت اعلامنشده که نشاندهنده احتمال فعالیت هستهای جمهوری اسلامی است، همکاری کند.
هیچ پیشرفتی رخ نداده
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گزارش به شورای حکام آژانس اعلام کرد که هیچ پیشرفتی در حل و فصل مسائل پادمانی با جمهوری اسلامی رخ نداده است.
او در نشست شورای حکام افزود که ایران توضیحات فنی معتبری درباره وجود ذرات اورانیوم با منشاء انسانی در ورامین و تورقوزآباد ارائه نکرده است.
پیشتر آژانس بینالمللی گزارشهایی درباره وجود ذرات اورانیوم با منشاء انسانی در سایتهای ورامین و تورقوزآباد منتشر کرده بود.
سازمان انرژی اتمی دو سال پیش در پاسخ به این گزارش اعلام کرد ایران هنوز نتوانسته هیچ «دلیل فنی» برای وجود ذرات اورانیوم کشف شده از سوی آژانس بینالمللی انرژی اتمی در مکانهای اعلام نشده ایران پیدا کند و «احتمالا عناصر خارجی (خرابکاری) در آلودگی آن مکانها دخیل بودهاند».
گروسی همچنین به اظهارات اخیر برخی مقامات جمهوری اسلامی درباره تغییر احتمالی دکترین هستهای تهران اشاره کرد.
او گفت: «اظهارات علنی در ایران در مورد تواناییهای فنی این کشور برای تولید تسلیحات هستهای و تغییرات احتمالی در دکترین هستهای ایران تنها نگرانیهای من را در مورد صحت و کامل بودن اعلامیههای پادمانی ایران افزایش میدهد.»
هر چند تعداد سایتهای مورد بحث در ایران به دو مورد کاهش یافته اما مشکلات دیگری ایجاد شده است؛ از جمله اینکه تهران مانع ورود بسیاری از کارشناسان تیم بازرسی آژانس بینالمللی انرژی اتمی به ایران شده است.
مدیرکل آژانس به آخرین سفرش به ایران اشاره کرد و گفت: «من عمیقا متاسفم که ایران هنوز تصمیم خود را برای پس گرفتن چند بازرس با تجربه آژانس لغو نکرده است. با این وجود، من از موافقت ایران مبنی بر اینکه بیانیه مشترک همچنان به ارائه چارچوبی برای همکاری با آژانس و رسیدگی به مسائل باقیمانده ادامه میدهد، استقبال میکنم.»
گروسی از ایران خواست که بیانیه مشترک را از طریق تعامل جدی با پیشنهادات مشخص آژانس اجرا کند.
او همچنین از دولت آینده جمهوری اسلامی ایران خواست تمایل خود به ادامه گفتوگوهای سطح بالا نشان دهد.
مدیرکل آژانس در یک نشست خبری هم حضور یافت و درباره پرونده ایران گفت: «شرایط نسبت به سال ۲۰۱۵ میلادی که در آن زمان آژانس درباره تعداد سانتریفیوژها و نوع آنها اطلاع داشت، متفاوت شده است.»
او افزود: «جمهوری اسلامی اورانیوم را در سطح بسیار بالایی غنیسازی میکند و این مایه نگرانی است.»
جمهوری اسلامی با سرعت ثابتی در حال غنیسازی اورانیوم تا نزدیک به درجهای است که برای ساخت سلاح لازم است. ایران سه سال است اورانیوم را با خلوص ۶۰ درصد غنی میکند.
طبق برآورد آژانس بینالمللی انرژی اتمی، ایران در صورت پالایش بیشتر، مواد غنیشده لازم برای ساخت سه بمب هستهای را دارد.