یک دادگاه فدرال آمریکا، دولت ایران را به دلیل شکنجه عیسی سحرخیز، روزنامهنگار منتقد ایرانی مجرم شناخت و به پرداخت پنج میلیون دلار به مهدی سحرخیز، پسر این روزنامهنگار، محکوم کرد.
عیسی سحرخیز ۷۰ ساله از چهرههای فعال سیاسی و مطبوعاتی در ایران است که در دوره ریاست جمهوری محمد خاتمی، مدتی مدیرکل مطبوعات داخلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود.
مهدی سحرخیز که در آمریکا زندگی میکند، این شکایت را در دستگاه قضایی آمریکا مطرح کرده است.
غلامحسین محسنی اژهای، رییس کنونی قوه قضاییه، در دهه ۸۰ در یکی از جلسات هیات نظارت بر مطبوعات با سحرخیز به عنوان نماینده مدیران مطبوعات گلاویز شد و پس از پرتاب قندان به سوی او، کتفش را گاز گرفت.
حکم دادگاه آمریکا به طور نمادین مهم است و انتظار نمیرود که چنین غرامتی به شاکی پرداخت شود.
پیشتر نیز پروندههای مشابهی در دادگاههای آمریکا علیه جمهوری اسلامی مطرح شده است. از جمله، دو سال پیش، دادگاهی در آمریکا، دولت ایران را به پرداخت ۳۴/۸ میلیون دلار غرامت به خانواده سیامک پورزند، زندانی سیاسی که در سال ۱۳۹۰ درگذشت، محکوم کرد.
این حکم پس از استماع گزارشهایی مبنی بر ربودن، بازداشت و شکنجه پورزند به دست مقامات جمهوری اسلامی از سوی دادگاه فدرال ایالات متحده صادر شد.
شهریور ۱۴۰۲ نیز دو دختر عباس امیرانتظام، دیپلمات سابق ایرانی و از کارگزاران دولت موقت مهدی بازرگان که پس از انقلاب ۵۷ برای مدتی بر سر کار بود، از جمهوری اسلامی به دلیل شکنجه پدرشان شکایت کردند و دادگاه منطقهای ایالات متحده، ایران را به پرداخت غرامت محکوم کرد.
امیرانتظام که از سال ۱۳۵۸ بیش از دو دهه به دست جمهوری اسلامی زندانی شد، در تیر ماه ۱۳۹۷ درگذشت.
همه این پروندهها - از جمله پرونده سحرخیز - به وسیله علی هرسیچی از کانون حقوق بشر هریسچی دفاع شده است.
هریسچی در بیانیه خود پس از حکم صادر شده در پرونده سحرخیز گفت که «این حکم علیه جمهوری اسلامی، رهبر و سپاه» صادر شده است.
به گفته هریسچی، این پرونده بیش از سه سال به طول انجامید و قاضی تایید کرد که «سحرخیز واقعا در زندان شکنجه شده است».
او افزود دادگاه مسئولیت این شکنجه را با استناد به «اعمال شکنجه سیستماتیک در زندانهای ایران»، به جمهوری اسلامی نسبت داد.
دولت ایران همواره این موارد را رد کرده و نمایندهای برای دفاع از خود به این دادگاهها اعزام نمیکند.
بر اساس بیانیه منتشر شده از سوی مرکز حقوقی هریسچی، سحرخیز در طول دوران حبس تحت انواع شکنجهها از جمله ضرب و شتم، محرومیت از مراقبتهای پزشکی، سلول انفرادی در شرایط غیرانسانی و اخذ اعترافات اجباری بدون حضور وکیل بوده است.
سحرخیز به مدت پنج سال در دهه ۷۰ خورشیدی، دفتر خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی (ایرنا) در نیویورک را اداره میکرد.
او سپس به ایران بازگشت و مسئولیت معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد را بر عهده گرفت.
سحرخیز در سالهای پس از انتخابات مناقشهبرانگیز سال ۱۳۸۸ چندین بار دستگیر و زندانی شد. وی در نهایت پنج سال پیش آزاد شد.
از جمله اتهامات او، توهین به رهبر جمهوری اسلامی، توهین به محمود احمدینژاد، رییسجمهوری پیشین و صادق آملی لاریجانی، رییس پیشین قوه قضاییه بود.
وکیل مدافع سحرخیز این حکم را از «شواهد انکارناپذیر رفتار و شکنجه غیرقانونی در زندانهای ایران» دانست که ممکن است به دادگاههای بینالمللی برای اثبات وقوع شکنجه در زندانهای جمهوری اسلامی کمک کند.