رییس هیات نمایندگی آلمان در شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی به ایراناینترنشنال گفت رایگیری در مورد قطعنامه سه کشور اروپایی علیه برنامه اتمی جمهوری اسلامی، امروز (چهارشنبه ۱۶ خرداد) در سومین روز نشست شورای حکام انجام میشود.
ایالات متحده آمریکا روز چهارشنبه اعلام کرد با توجه به عدم همکاری ایران با آژانس و تعهد واشینگتن به اقدام جمعی در حمایت از این مجموعه و معاهده منع اشاعه تسلیحات هستهای، ایالات متحده از قطعنامه سه کشور اروپایی حمایت میکند.
نماینده آمریکا در شورای حکام همزمان اعلام کرد: «اما اشتباه نکنید! مهم این است که قطعنامهها به یک استراتژی گستردهتر گره بخورند.»
لورا هولگیت تاکید کرد ایران تاکنون نتوانسته است از لحاظ قانونی، همکاری لازم را برای حل و فصل مسائل پادمانی باقیمانده انجام دهد که شامل وجود مواد هستهای در مکانهای اعلامنشده میشود.
او گفت: «عدم همکاری ایران با وجود قطعنامههای صادر شده در سالهای اخیر ادامه دارد؛ از جمله علیرغم تصمیم حدود دو سال پیش شورای حکام مبنی بر اینکه همکاری تهران برای ارائه تعهدات قانونی، باید بدون هیچ تاخیری انجام شود.»
به گفته نماینده آمریکا، «متاسفانه، به دلیل ابهامها و انکارهای مداوم ایران، آژانس در حال حاضر اعتماد لازم را برای ارزیابی صحیح و کامل بودن اظهارات ایران، ندارد».
بریتانیا، فرانسه و آلمان روز سهشنبه ۱۵ خرداد در بیانیه مشترکی از اقدامات جمهوری اسلامی در جهت توسعه برنامه هستهای خود و تشدید تنشها در این حوزه انتقاد کردند.
این سه کشور اروپایی گفتند که برنامه هستهای ایران به «سطوح نگرانکننده»ای رسیده است.
در این بیانیه تصریح شده اظهارات اخیر مقامهای جمهوری اسلامی در خصوص توانایی تولید سلاح اتمی و همچنین احتمال تغییر «دکترین هستهای حکومت ایران»، اعتمادها میان تهران و جامعه بینالمللی را بیش از پیش خدشهدار کرده است.
گوتز اشمیت برمه، نماینده آلمان در شورای حکام، در حاشیه نشست این شورا در وین به خبرنگار ایراناینترنشنال گفت: «امروز قطعنامه علیه اقدامات هستهای جمهوری اسلامی ایران ارائه میشود و بسیار امیدواریم که تصویب شود.»
سه کشور اروپایی آلمان، بریتانیا و فرانسه در قطعنامهای که میان اعضای شورای حکام توزیع شده است، از مقامهای جمهوری اسلامی خواستهاند بدون تاخیر در روند تحقیقات آژانس بینالمللی از برنامه اتمی ایران، همکاری کنند.
در سالهای اخیر مقامهای حکومت ایران مکررا به توانایی جمهوری اسلامی برای ساخت سلاح هستهای اشاره کردهاند و اخیرا از تغییر دکترین هستهای تهران سخن گفتهاند.
علیاکبر صالحی، رییس پیشین سازمان انرژی اتمی، در بهمنماه ۱۴۰۲ با تایید تلویحی دستیابی جمهوری اسلامی به توانایی ساخت بمب اتمی گفت: «ما همه آستانههای علم و فنآوری هستهای را داریم.»
سه کشور اروپایی در بیانیه خود از جمهوری اسلامی خواستند از تهدید به تولید سلاح اتمی دست بردارد و به تعهدات خود در چارچوب برجام، بهویژه در خصوص غنیسازی اورانیوم، پایبند باشد.
یافتههای تازهترین گزارش محرمانه آژانس بینالمللی انرژی اتمی حاکی از آن است که جمهوری اسلامی میزان ذخیره اورانیوم غنیشده خود را افزایش داده است.
بر اساس این گزارش، حکومت ایران در حال حاضر بیش از ۱۴۲ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۶۰ درصدی در اختیار دارد که در مقایسه با گزارش پیشین آژانس بینالمللی در بهمن ماه سال گذشته، جهشی ۲۰ کیلوگرمی را نشان میدهد.
بریتانیا، فرانسه و آلمان ضمن تاکید بر ضرورت شفافسازی در خصوص برنامه هستهای جمهوری اسلامی و لزوم همکاری میان تهران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی، از حکومت ایران خواستند پروتکل الحاقی را به سرعت تصویب و آن را مجددا اجرا کند.
اتحادیه اروپا نیز روز سهشنبه ۱۵ خرداد در بیانیهای خطاب به شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی نوشت حصول اطمینان از دست نیافتن جمهوری اسلامی به سلاح هستهای، یکی از اولویتهای امنیتی اصلی این اتحادیه به شمار میرود.
به گفته اتحادیه اروپا، برنامه هستهای جمهوری اسلامی موجب شده احتمال وقوع بحران اشاعه تسلیحات هستهای در منطقه افزایش یابد.
در واکنش به این تحولات، علی باقری کنی، سرپرست وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، خطاب به ارائه کنندگان قطعنامه علیه برنامه اتمی جمهوری اسلامی در شورای حکام آژانس گفت: «ما همواره ظرفیتهای متعددی (برای واکنش) در چارچوب NPT و توافق پادمان داشتهام و داریم. بنا بر مصالح کشور و اولویتهای سازمان انرژی اتمی، ظرفیتهای مورد نظر فعال خواهند شد.»
از سوی دیگر روسیه، ایران و چین در واکنش به بیانیه انتقادی فرانسه، آلمان و بریتانیا درباره برنامه هستهای جمهوری اسلامی، بیانیه مشترکی صادر کردند و ضمن انتقاد از این سه کشور اروپایی و ایالات متحده، گفتند مفاد برجام همچنان معتبر است و آنها هنوز از این توافق حمایت میکنند.
این سه کشور تاکید کردند بیانیه خود را در چارچوب دستور کار نشست شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای راستیآزمایی و نظارت بر جمهوری اسلامی ایران در پرتو قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت صادر کردهاند.
ایران، روسیه و چین با اشاره به اهمیتی که این سه کشور برای توافق برجام قائل بودهاند و تلاشی که برای اجرایی کردن مفاد آن در این سالها انجام دادهاند، گفتهاند با وجود اینکه سال ۲۰۱۸، آمریکا بهشکل غیرقانونی و یکجانبه از این توافق کنارهگیری کرد و سیاست فشار حداکثری را علیه جمهوری اسلامی در پیش گرفت، حمایت آنان از برجام تغییر نکرده است.