مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی اعلام کرد از زمان امضای برجام در سال ۲۰۱۵، برنامه هستهای تهران به طور قابل توجهی توسعه یافته است. به گفته رافائل گروسی، حکومت ایران قادر به تولید آخرین نسل از سانتریفیوژها، ساخت تاسیسات جدید و دست زدن به اقداماتی «بسیار فراتر از اینها» است.
گروسی در مصاحبه با روزنامه روسی ایزوستیا که روز دوشنبه ۲۸ خرداد منتشر شد، تاکید کرد جمهوری اسلامی در عرصه بینالمللی به عنوان بازیگری «کاملا قابل اعتماد» شناخته نمیشود و جهان به فعالیتهای هستهای تهران «شک دارد».
اظهارات او چند روز پس از آن مطرح میشوند که شورای حکام قطعنامه پیشنهادی بریتانیا، فرانسه و آلمان، موسوم به تروئیکا، را درباره برنامه هستهای تهران با ۲۰ رای موافق، ۱۲ رای ممتنع و دو رای مخالف به تصویب رساند.
در این قطعنامه از حکومت ایران خواسته شده تا همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی را بهبود بخشد و ممنوعیت ورود «بازرسان مجرب» آژانس را لغو کند.
جمهوری اسلامی روز ۲۶ شهریور ۱۴۰۲ مجوز فعالیت گروهی از بازرسان آژانس در ایران را باطل کرد.
گروسی در ادامه مصاحبه خود با ایزوستیا، ضمن پذیرفتن اظهارات مقامهای حکومت ایران در خصوص تعداد زیاد بازرسیهای آژانس بینالمللی از تاسیسات هستهای جمهوری اسلامی گفت دلایل قانعکنندهای برای این کار وجود دارد.
او افزود: «آژانس بینالمللی انرژی اتمی از یک سیاست ضد ایران پیروی نمیکند. ما نمیگوییم ایران نباید از مهارتها و توانمندیهای فنآورانه خود استفاده کند. به هیچ وجه. ما صرفا میگوییم دسترسی لازم [بازرسان آژانس] به تاسیسات [هستهای جمهوری اسلامی] به نفع هر دو طرف خواهد بود.»
پیشتر خبرگزاری رویترز با استناد به گزارش محرمانه آژانس بینالمللی نوشت جمهوری اسلامی در روزهای ۲۰ و ۲۱ خرداد به آژانس اطلاع داده هشت آبشار را که هر کدام شامل ۱۷۴ سانتریفیوژ آیآر-۶ هستند، در عرض سه تا چهار هفته در تاسیسات فردو نصب خواهد کرد.
این اقدام تهران در پاسخ به قطعنامه اخیر شورای حکام انجام گرفته است.
گروسی: برجام معنای خود را از دست داده است
گروسی در گفتوگو با ایزوستیا بر ضرورت «بازگشت به دیپلماسی» برای حل پرونده هستهای جمهوری اسلامی تاکید کرد و همزمان هشدار داد: «برجام اکنون تنها روی کاغذ وجود دارد و معنایی ندارد. هیچکس آن را مورد استفاده قرار نمیدهد و هیچکس از آن پیروی نمیکند.»
به گفته دبیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، «تلاشهایی برای احیای برجام در وین انجام گرفت اما متاسفانه با وجود اینکه [این تلاشها] به موفقیت نسبتا نزدیک بودند، به دلایلی که برای من نامعلوم است، شکست خوردند.»
اتحادیه اروپا روز ۱۵ خرداد در بیانیهای نوشت حصول اطمینان از دست نیافتن جمهوری اسلامی به سلاح هستهای، یکی از اولویتهای امنیتی اصلی این اتحادیه به شمار میرود.
در این بیانیه آمده است: «از اینکه ایران تصمیمات لازم را برای بازگشت به تعهدات هستهای خود در چارچوب برجام اتخاذ نکرده، متاسفیم.»
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، روز پنجم اردیبهشت بر ادامه برنامه هستهای حکومت ایران تاکید کرد و تحریمها را زمینهساز «شکوفایی استعدادها» و بروز «ظرفیتهای داخل کشور» دانست.