هنوز چهار سال از دولت «تدبیر و امید» نگذشته و مردم به یاد دارند عباس عبدی چطور از سرکوب آبان ۹۸ دفاع کرد، محمدجواد ظریف رای مردم را نشانه دروغ بودن سرکوب در ایران دانست و فرماندار زن اصلاحطلبان به حکم تیری که داده بود افتخار کرد. با این سوابق آیا مردم به اصلاحات اعتماد میکنند؟
در جریان بررسی صلاحیت داوطلبان نامزدی در انتخابات زودهنگام ۱۴۰۳، نور نیوز، وبسایت نزدیک به علی شمخانی، دبیر سابق شورای امنیت ملی و از نزدیکان علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، نسبت به تکرار سومین دوره از انتخاباتی با مشارکت زیر ۵۰ درصد هشدار داد.
اکنون تمامی جناحهای کشور بر نقش تعیین کننده بخشی از جامعه که آن را «قشر خاکستری» مینامند در افزایش مشارکت در انتخابات اتفاق نظر دارند.
اصلاحطلبان در دورههای پیشین معمولا قشر خاکستری را با وعده تغییر در سیاستهای جمهوری اسلامی، به میدان کشیدهاند.
در انتخابات ۱۴۰۳ ماجرا کمی فرق کرده است. کمتر از چهار سال از دولت تدبیر و امید اصلاحطلبان نگذشته و مردم هنوز خاطره عملکرد آنها را فراموش نکردهاند.
نتایج نظرسنجی اخیر جهاد دانشگاهی-ایسپا نشان داد بیش از ۷۳ درصد مردم حتی مناظره اول نامزدهای ریاستجمهوری را تماشا نکردهاند.
آیا آن قشر خاکستری باز هم جذب تبلیغات و وعدههای اصلاحطلبان میشوند؟
بخش بزرگی از ناامیدی قشر خاکستری جامعه از اصلاحطلبان به عملکرد آنان بازمیگردد و رفتارهای دولت حسن روحانی.
آنها به ویژه زمانی که برای بار دوم به ریاستجمهوری رسیدند اظهارات و واکنشهایی داشتند که هوادارانشان را ناامید کرد.
قاضیزاده هاشمی: رای دادید باید تحمل کنید
شهریور سال ۱۳۹۷، حسن قاضیزاده هاشمی، پسر عموی امیرحسین قاضیزاده هاشمی، نامزد فعلی ریاستجمهوری زودهنگام، در یک مراسم افتتاح سخنرانی کرد.
کمی پس از خروج دونالد ترامپ از برجام، حسن قاضیزاده هاشمی گفت: «دولت مشکلات و تنگناهای خاص و زیادی دارد، فعلا مدیریت همین و وضعیت همین است، شما مردم رای دادهاید و باید تحمل کنید. پس بیخود اعصاب همدیگر را آزار ندهیم.»
عباس عبدی و قدردانی از ورود خامنهای به موضوع بنزین
عباس عبدی، از تئوریسینهای جریان اصلاحات، پس از اعتراضات آبان ۱۳۹۸ در نشستی با عنوان «شورش حاشیه بر متن» شرکت و تلویحا از به میدان نیامدن جریان رقیب اصلاحات در سرکوبها گلایه کرد.
عبدی در واکنشی دیگر از دفاع خامنهای از افزایش قیمت بنزین در آبان ۹۸ دفاع کرد.
او به مجلس که طرح کاهش دوباره قیمت بنزین را تصویب کرده بود، حمله کرد.
نتیجه پاسخ به تکرار محمد خاتمی
برای انتخابات مجلس دهم شورای اسلامی و پنجمین دوره مجلس خبرگان، محمد خاتمی با کلیدواژه «تکرار میکنم» مردم را به شرکت در انتخابات دعوت کرد. بخش بزرگی از هواداران اصلاحات نیز در این دو انتخابات شرکت کردند. با وجود این در مجلس خبرگان تقریبا هیچ تغییری به وجود نیامد.
اما در مجلس شورای اسلامی بود که اکثریت اصلاحطلب در واکنش به تروریستی اعلام شدن سپاه پاسداران از سوی آمریکا، لباس کادر سپاه پاسداران را به تن کردند.
عقبنشینی با یک یادداشت
با فاصله کمی از حوادث آبان خونین ۹۸، نمایندگان مجلس دهم طرحی برای توقف افزایش قیمت بنزین ارائه دادند اما روند بررسی این طرح دو فوریتی متوقف شد.
محمود صادقی، از نمایندگان اصلاحطلب مجلس دهم بعدها گفت از سوی خامنهای یادداشتی برای مجلس ارسال شده بود و نمایندگان از دخالت در موضوع افزایش قیمت بنزین منع شده بودند.
دستور تیر فرماندار زن اصلاحطلبان
لیلا واثقی، زنی بود که با پیگیریهای معصومه ابتکار، از چهرههای اصلاحطلب و معاون امور زنان روحانی، به عنوان فرماندار شهر قدس انتخاب شد.
انتخاب او با هدف افزایش تعداد زنان فرماندار در دولت روحانی انجام شد.
منطقه قلعه حسن خان یا همان شهر قدس از جمله مناطق فقیر تهران است که در اعتراضات آبان ۹۸ از مهمترین کانونهای اعتراض بود.
واثقی در گفتوگویی با روزنامه ایران تایید کرد دستور شلیک به معترضان را داده و با فرماندهان سپاه پاسداران برای سرکوب اعتراضات هماهنگ بوده است.
ابتکار واکنش واثقی را ستود و او را «زنی توانمند و باشخصیت» خواند.
ظریف و افتخار به تحت فشار بودن
شهریور سال ۱۳۹۷، محمدجواد ظریف در پاسخ به سوال رضا رشیدپور، مجری برنامه تلویزیونی که پرسید چرا مردم ایران باید برخلاف بسیاری از مردم جهان بابت دشمنی با آمریکا هزینه بدهند، پاسخ داد: «ما خودمان انتخاب کردیم جور دیگر زندگی کنیم.»
وزیر امور خارجه دولت روحانی بهمن سال ۱۳۹۷ هم در نشست بررسی سیاست خارجی ۴۰ ساله جمهوری اسلامی گفت: «ما افتخار میکنیم که به خاطر فلسطین تحت فشاریم.»
ظریف و انکار سرکوب
در حالی که در جریان اعتراضات زمستان سال ۱۳۹۶، دهها نفر کشته، هزاران نفر بازداشت و چندین نفر به اعدام محکوم شده بودند، ظریف در مرداد سال ۱۳۹۸ در نشستی در سوئد در پاسخ به انتقاد از سرکوب معترضان در ایران آن را تکذیب کرد.
او استدلال کرد که اگر جمهوری اسلامی مردمش را سرکوب کند، بیش از ۷۰ درصد از آنها در انتخابات مشارکت نمیکنند.
ظریف و علاج شلیک به هواپیمای اوکراینی
دی ماه سال ۱۳۹۸، سپاه پاسداران به هواپیمای اوکراینی شلیک کرد که بر اثر آن ۱۷۶ نفر کشته شدند.
ظریف در مصاحبهای درز کرده با سعید لیلاز، دیگر چهره اصلاحطلب، درباره آن واقعه گفت: «در شورای عالی امنیت ملی عرض کردم دنیا میگوید به هواپیما موشک خورده است. اگر واقعا موشک خورده است بگویید ببینیم ما چطور میتوانیم آن را علاج کنیم.»
ظریف و سفیدشویی چهره خامنهای
دی ماه سال ۱۳۹۹ ظریف در جریان مصاحبه با شبکه تلویزیونی طلوع در پاسخ به سوال مجری درباره ساز و کار انتخاب و عملکرد رهبر جمهوری اسلامی گفت: «ما هیچ سمتی غیر انتخابی و هیچ سمتی دائمی در جمهوری اسلامی نداریم. رهبر هم طبق قانون اساسی از سوی مجلس خبرگان انتخاب میشود.»
ظریف در بهمن ماه سال ۱۳۹۹ و اواخر دوره مسئولیتش، وقتی خبرنگاری پرسید چند درصد سیاست خارجی کشور را در مدت تصدیاش در پست وزارت امور خارجه در دست داشته است، گفت: «صفر!»
مسعود پزشکیان، نامزد این دوره اصلاحطلبان، میگوید هر کس را که به ستادش بیاید برای گرفتن رای میپذیرد اما اگر رییسجمهوری شود، سیاستهای خامنهای را اجرا میکند.
او در مناظرات انتخاباتی نیز میگوید در «شرایطی» باید هم اینترنت قطع شود.
با این وضعیت جریان اصلاحات و آن سابقه عملکرد، به نظر میرسد اصلاحطلبان راه سختی برای کشاندن مردم پای صندوقهای رای در پیش داشته باشند.