سارا جهانی، فعال حقوق زنان که در مرداد سال ۱۴۰۲ مدتی در بازداشت بود، از ابتلای خود به نوعی «بیماری زمینه‌ای» خبر داد و نوشت: «من بیماری زمینه‌ای نداشتم، دچارش شدم.» پیش‌تر تعدادی از زندانیان سیاسی سابق از ابتلای خود به بیماری‌های خود ایمنی و زمینه‌ای خبر دادند.
این فعال حقوق زنان، روز پنجشنبه ۲۸ تیرماه، با انتشار مطلبی در اینستاگرام خود نوشت صبح چهارشنبه قاضی اجرای احکام، او و یاسمین هشدری را به پزشکی قانونی ارجاع داد و هومن طاهری را برای انتقال به زندان لاکان رشت بازداشت کرد.
او که روز چهارشنبه برای اجرای حکم حبس خود را به دایره اجرای احکام رشت معرفی کرد، اعلام کرد: «به قاضی برای چندمین بار از بازداشت رعب‌آور، بازجویی‌های وحشیانه و وضعیت هولناک لاکان گفتم. من بیماری زمینه‌ای نداشتم. دچارش شدم.»
نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی روز ۲۵ مرداد ۱۴۰۲، دست‌کم ۱۱ فعال حقوق زنان را در شهرهای رشت، فومن، انزلی و لاهیجان بازداشت کردند.
این افراد پس از گذراندن حدود دو ماه در فواصل زمانی متفاوت، با تودیع قرارهای وثیقه به صورت موقت از زندان لاکان رشت آزاد شدند و فروردین امسال در پرونده‌ای مشترک در دادگاه انقلاب رشت مجموعا به بیش از ۶۰ سال و شش ماه حبس محکوم شدند.
از میان آنها احکام زهره دادرس، زهرا دادرس، جلوه جواهری، آزاده چاوشیان، نگین رضایی، فروغ سمیع‌نیا، شیوا شاه‌سیاه و هومن طاهری در روزهای گذشته اجرا شد و احکام متین یزدانی، سارا جهانی و یاسمین حشدری تا زمان اعلام نظر پزشکی قانونی درباره وضعیت جسمی آنها به تعویق افتاد.
ماجرای بیماری‌های مشکوک پس از آزادی از زندان صرفا به جهانی ختم نمی‌شود و در ماه‌های گذشته تعدادی از زندانیان سیاسی سابق از ابتلای خود به بیماری‌های خودایمنی و زمینه‌ای، پس از از زندان خبر دادند.
در خردادماه امسال، زینب (بهار) خنیاب‌پور، شهروند ساکن بهبهان، در استوری اینستاگرام خود خبر داد پس از آزادی از زندان سپیدار اهواز به بیماری خودایمنی مبتلا شده است.
پیش از آن، مریم کیان‌ارثی، وکیل دادگستری، در رسانه اجتماعی ایکس نوشت که موکلش ساسان چمن‌آرا، مانند دیگر معترضان زندانی پس از آزادی از زندان، مدت‌هاست به نوعی بیماری خودایمنی (پسوریازیس) مبتلا شده است.
این وکیل دادگستری، تکرار این بیماری‌ها برای معترضان زندانی را سوال‌برانگیز خواند و تاکید کرد این رخداد موجب نگرانی جامعه مدنی شده است.
مطهره گونه‌ای، دانشجوی تعلیقی دانشگاه علوم پزشکی تهران هم با اشاره به ابتلای چمن‌آرا به بیماری خودایمنی اعلام کرد بعد از بازداشت ۱۴۰۱، «بیماری خودایمنی» او عود کرده و پس از احضار و بازجویی‌های مکرر و بازداشت، به «ام اس خفیف» مبتلا شده است.
سوم اردیبهشت امسال نیز خبر بیماری ناشناخته ترانه علیدوستی، بازیگر مخالف حجاب اجباری، تنها چند ماه پس از آزادی از زندان منتشر شد.
جمال عاملی، جعفر ابراهیمی، مصطفی آل احمد، لیلا حسین‌زاده، مسعود محمودی، مهدی رجبیان و حسین رونقی شماری از زندانی سیاسی فعلی و سابق هستند که به بیماری خودایمنی مبتلا شده‌اند.
از زمان آغاز خیزش انقلابی ۱۴۰۱ موارد مشکوکی از بیماری و مرگ شهروندان بازداشت‌شده پس از آزادی از زندان مشاهده شد.
در یکی از آخرین نمونه‌های این رخدادها، سارا تبریزی، زندانی سیاسی سابق بود که در تعطیلات نوروز ۱۴۰۳ به شکل مشکوکی درگذشت و مقامات پزشکی قانونی علت مرگ او را «بلعیدن قرص» اعلام کردند.
نام‌های بسیاری را می‌توان به این فهرست افزود: عرشیا امام‌قلی‌زاده، میلاد (آرش) فروزنده، یلدا آقافضلی و علیرضا خاری، تنها چند تن از این نام‌ها هستند.
برخی زندانیان سیاسی سابق پیش از این در واکنش به مرگ‌های مشکوک بازداشتی‌ها و زندانیان، با یادآوری خاطرات خود گفته‌اند در بازداشتگاه‌ها و زندان‌های جمهوری اسلامی، آنان را وادار به خوردن داروهای مشکوک، مخرب و روان‌گردان کرده‌اند.
همچنین آمپول‌هایی به آنان تزریق می‌شده که وضعیت جسمی و روانی زندانیان را مخدوش می‌کرده است.