مسعود پزشکیان، رییس دولت چهاردهم، با آغاز جلسه نوبت عصر مجلس در روز چهارشنبه ۳۱ مرداد، در سخنرانی پایانی خود با اشاره به اینکه فهرست وزیران پیشنهادی را به علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی داده است و او تاییدشان کرده، گفت وزرای پیشنهادی را بدون هماهنگی «بالا» انتخاب نکرده است.
تاکید پزشکیان بر هماهنگ بودنش با خامنهای از زمان آغاز بحث بر سر کابینه پیشنهادی که همه وزیران معرفی شده آن رای اعتماد گرفتند، در دولتهای گذشته بیسابقه به نظر میرسد.
حتی ابراهیم رئیسی، رییس کشته شده دولت سیزدهم هم در نطق معرفی کابینهاش که مرداد ۱۴۰۰ ایراد کرد، تا این حد روی تایید گرفتن از رهبر جمهوری اسلامی تاکید نکرد.
در واکنش به این تاکیدات، مالک شریعتی، نماینده اصولگرای مجلس در حساب شبکه ایکس خود نوشت: «هزینه کردن رییسجمهور محترم از رهبر انقلاب برای رای گرفتن از مجلس، خطای بزرگی بود چون اگر رای نیاورند، مجلس را مقابل گزینه رهبری قرار میدهد و اگر رای بیاورند هم مسئول عملکردشان در آینده نخواهند بود اما به هر حال، این سخنان پزشکیان، تعداد وزرای در معرض خطر را کاهش جدی خواهد داد.»
طبق اصل ۱۳۳ قانون اساسی، وزرای پیشنهادی پزشکیان برای آغاز کار خود باید از مجلس شورای اسلامی رای اعتماد میگرفتند.
مجلسی که هماکنون اکثریت آن در اختیار اصولگرایان است، به طرزی کمسابقه، به تمامی وزرای پیشنهادی دولت اصلاحطلب رای اعتماد داد.
بر اساس آییننامه مجلس، هر وزیر کابینه برای گرفتن رای اعتماد باید رای مثبت اکثریت مطلق نمایندگان، یعنی نصف به علاوه یک رای را کسب کند.
مجلس دوازدهم که به همه وزیران پزشکیان رای اعتماد داد، هفتم خرداد ۱۴۰۳ افتتاح شد.
از مجموع ۲۹۰ نماینده این مجلس، ۱۶۲ نماینده (برابر ۵۶ درصد) اصولگرا، ۸۳ نماینده (برابر ۲۸ درصد) مستقل، ۴۰ نماینده (برابر ۱۴ درصد) اصلاحطلب و پنج نماینده (برابر دو درصد) از اقلیتهای مذهبی هستند.
در این شرایط متزلزل برای دولت، پزشکیان از ابتدا تاکید کرد تمام کابینه خود را با خامنهای هماهنگ خواهد کرد.
بر اساس سنتی نانوشته، برخی وزراتخانهها مثل اطلاعات، امور خارجه، دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و فرهنگ و ارشاد اسلامی، اصطلاحا «سهمیه بیت» خوانده میشوند که معرفی وزیر برای آنها نیازمند هماهنگی با خامنهای است اما هماهنگی کل کابینه با رهبر جمهوری اسلامی، بدعت پزشکیان بوده است.
در همین رابطه و در واکنش به ترکیب کابینه پیشنهادی پزشکیان، علی شکوریراد، فعال سیاسی اصلاحطلب، به سایت جماران گفت این ترکیب «لزوما مطلوب» پزشکیان نیست و او باید ملاحظه خامنهای، استعلامهای امنیتی و اطلاعاتی و مجلس را میکرده و کابینهای چیده که بتواند «اعتماد همه اینها» را جلب کند.
کابینه پیشنهادی پزشکیان برخی از حامیان اصلاحطلب او را راضی نکرد.
او قصد دارد از مدیران رئیسی هم در دولت خود استفاده کند؛ یعنی دقیقا مدیران همان جریانی که با شعار و انتقاد علیه آن، رای اصلاحطلبان را جلب کرد.
در کابینه او خبری از اقلیتهای قومی و مذهبی نیست و با وجود شعارهای پزشکیان و محمدجواد ظریف در زمان انتخابات در مورد دادن سهم به زنان، تنها یک زن برای وزارت از سوی پزشکیان معرفی شد و که حالا و پس از رای اعتماد مجلس، وزیر راه و شهرسازی دولت چهاردهم است.
وزرای ولایتمدار، سربازان ولایت
آن دسته از وزیران معرفی شده از سوی پزشکیان که اصولگرا نیستند نیز در جلسات مجلس به طور ویژه و برجستهای بر «ولایتپذیری» خود تاکید کردند.
محمد اتابک، وزیر صنعت، معدن و تجارت (صمت) در نطق خود در مجلس، خود را «سرباز ولایت» خواند.
رحمت الله نوروزی، نماینده مجلس، در توصیف احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، گفت که او «اعتقاد کامل به ولایت فقیه» دارد.
عباس عراقچی، وزیر پزشکیان برای وزارت امور خارجه که مورد حمایت گسترده اصلاحطلبان قرار گرفته، در نطق خود گفت: «اگر به عنوان وزیر امور خارجه به اینجانب اعتماد کردید، من، سید عباس عراقچی، سرباز ولایت، وزیر دولت، پاسخگوی مجلس و حافظ منافع ملت و نماینده شایسته آنان در خارج از کشور خواهم بود.»
احمد بیگدلی، نماینده موافق محمدرضا ظفرقندی، وزیر معرفی شده برای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، گفت: «به خون پدر شهیدم شهادت میدهم ظفرقندی به ولایت فقیه التزام عملی دارد.»
محسن پاکنژاد، وزیر نفت دولت چهاردهم نیز در نطق خود برای گرفتن رای اعتماد، قاسم سلیمانی را یاد کرد، از رئیسی نام برد و برای خامنهای آرزوی طول عمر کرد.
پاکنژاد تاکید کرد عملکرد او در چارچوب سیاستهای ابلاغی خامنهای خواهد بود.
اما نه نطق امروز پزشکیان در دقایق پایانی جلسات بررسی صلاحیت وزیران پیشنهادی دولت چهاردهم عجیب بود و نه تاکیدات وزرا بر «سرباز ولایت» بودنشان.
حدود دو هفته قبل شهرام دبیری، معاون پارلمانی پزشکیان، در پستی در رسانه اجتماعی ایکس، اعلام کرد که «اعضای هیات وزیران با نظر رهبر معظم انقلاب و تایید ایشان» معرفی خواهند شد.