جواد تاجیک، مدیرعامل سازمان بهشت زهرا اعلام کرد اگر گورستان جدیدی برای تهران ساخته نشود، سال آینده روزانه ۴۰ جسد روی زمین خواهند ماند. دستکم ۱۶ سال است بحث پر شدن «بهشت زهرا» و ساخت گورستان جدید تهران مطرح است اما هر بار موضوع مسکوت گذاشته میشود.
فروردین ۱۳۸۷، محمود رضاییان، مدیرعامل وقت بهشت زهرا، با بیان اینکه از پنج ماه دیگر این سازمان برای دفن اموات با بحران روبهرو خواهد شد، گفت: «از ۱۰ ماه دیگر نیز بهشت زهرا برای دفن اموات جا ندارد.»
بیش از ۱۶ سال از این گفتهها میگذرد و هشدارهای مشابهی هم در سالهای بعدی مطرح شد؛ از جمله خرداد ۱۳۹۲ که استانداری تهران اعلام کرد بهشت زهرا تا سه سال آینده جا دارد - که از آن سه سال، حالا حدود هشت سال گذشته است.
تغییر موضع مدیرعامل
مدیرعامل بهشت زهرا، آذر ماه ۱۴۰۱ در گفتوگویی با روزنامه اعتماد گفته بود دلیل ساخت گورستان جدید برای تهران، پروتکلهای جهانی است: «بهشت زهرا طوری جانمایی نشده که در زمان بروز بلایای طبیعی مانند سیل و زلزله، بتواند پاسخگوی حجم بالایی از اجساد باشد.»
تاجیک همزمان گفته بود با احداث گورهای دو و سه طبقه، بهشت زهرا تا ۴۰-۵۰ سال آینده پر نخواهد شد.
حالا همین مقام مسوول گفته است اگر گورستان جدیدی برای تهران ساخته نشود، سال آینده روزی ۴۰ جسد روی زمین خواهد ماند.
بهشت زهرا بر اساس آخرین آمارها روزانه حدود ۱۸۰ ورودی جدید دارد که از این تعداد ۵۰ مورد در قطعات جدید دفن میشوند. با این حساب ۱۳۰ ورودی دیگر در قطعات قدیمی دفن میشوند؛ یعنی همان چیزی که تاجیک سال ۱۴۰۱ گفته است و طبیعتا آنها در گورهای دو یا سه طبقه دفن میشوند.
تاریخچه بهشت زهرا
سال ۱۳۴۹، گورستان جدید تهران با مهندسی مدرن ساخته شد؛ نام گورستان از همان ابتدا بهشت زهرا بود.
شهرداری وقت تهران با تاسیس سالنهای غسالخانه و انتظار کولردار، همچنین ارائه خدمات رایگان تدفین و سالنهای جدید سوگواری، در تلاش بود تدفین در گورستانهای قدیمی را کاهش دهد.
در اطلاعیه سازمان جدید بهشت زهرا از شهروندان تهرانی خواسته شده بود برای رعایت بهداشت و حفظ روحیه شهروندان به خصوص کودکان، از تدفین مردگان در گورستانهای پراکنده تهران خودداری کنند.
بهشت زهرا ابتدا ۳۱۴ هکتار بود اما در دو مقطع در سالهای ۱۳۷۶ و ۱۳۸۷، به ترتیب از سمت شمال و شرق، ۱۱۰ و ۱۶۰ هکتار به آن اضافه شد و وسعت آن در حال حاضر حدود ۵۹۰ هکتار است.
جانمایی برای گورستان جدید
به گزارش خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران، شهرداری تهران مرداد ۱۴۰۳ برای احداث گورستان جدید، زمین گود آبعلی در مجاورت منطقه چهار به مساحت ۳۵۰ هکتار، زمینی در ابتدای جاده ساوه به مساحت ۲۰۰ هکتار، زمینی در محدوده وردآورد با مساحت ۳۰۰ هکتار در منطقه ۲۲، زمینی در خاوران حوالی سهراه سیمان در منطقه ۱۵ با مساحت ۲۰۰ هکتار و زمینی در بیبی مریم با ۳۰۰ هکتار را برای احداث گورستان جدید تهران به شورای شهر پیشنهاد داد.
اعضای شورا یک فوریت لایحه را نپذیرفتند و تاکید کردند نباید در این زمینه «شتابزده» تصمیم گرفت.
مهدی پیرهادی، رییس کمیسیون خدمات شهری شورای شهر تهران در این رابطه به فارس گفت: «از مکانهای پیشنهادی شهرداری، دو نقطه مشکل ترافیکی دارد و ما اجازه احداث گورستان را در صورت تایید شورای عالی ترافیک خواهیم داد چرا که نمیخواهیم مشکل ترافیکی بهشت زهرا دوباره تکرار شود.»
تبعات مالی و زاویه مالی گورستان
تهران، پایتخت ایران، پرجمعیتترین شهر کشور است و بهشت زهرا بزرگترین گورستان است که بر خلاف بسیاری از سازمانهای دولتی، سودآور محسوب میشود.
شهرداری تهران در بند پنجم از تبصره یک لایحه بودجه ۱۴۰۳، از سازمان بهشت زهرا خواست نسبت به واریز ۲۷۰ میلیارد تومان سود انباشه به خزانه شهرداری اقدام کند.
صرفنظر از روزی ۱۸۰ ورودی جدید برای این گورستان، پروژهای در ابعاد گورستان جدید پایتخت، ظرایف و ابعاد پرشماری دارد.
به جز بحث ترافیک، بودجه ساخت، پیمانکاران ساخت و نگهداری و موارد دیگر، این گورستان جدید در هر نقطه از تهران ساخته شود، روی قیمت املاک حاشیه آن تاثیر خواهد گذاشت.
با توجه به اظهارات قبلی مدیرعامل بهشت زهرای تهران که گفته بود بهشت زهرا تا ۴۰-۵۰ سال آینده جا دارد و نیز امکان اضافه کردن زمینهای جدید به آن مثل سنوات گذشته، به نظر میرسد اعلام تکمیل ظرفیت بهشت زهرا بیشتر توجیه ساخت گورستان جدید باشد تا اصل مساله.