جمعه، ۹ شهریور، یکی از قضات دیوان عالی برزیل، حکم داد شبکه اجتماعی ایکس در این کشور باید مسدود و حداکثر ظرف ۵ روز از دسترس کاربرانش خارج شود. این دستور قضائی پس از آن صادر شد که ایلان ماسک، مالک این شبکه اجتماعی از معرفی یک نماینده قانونی در این کشور خودداری کرد.
چهارشنبه، ۷ شهریور، قاضی الکساندر دو مورائس به ماسک هشدار داده بود که اگر در عرض ۲۴ساعت نماینده شبکه اجتماعی ایکس در برزیل را معرفی نکند، این شبکه اجتماعی در این کشور فیلتر خواهد شد.
برابر با قوانین برزیل، شرکتهای خارجی که در این کشور فعالیت داشته باشند، باید در برزیل نماینده قانونی مستقر داشته باشند اما بر اساس گزارشها، ایکس از اوایل ماه جاری میلادی در برزیل نماینده قانونی نداشته است.
بر اساس دستور این قاضی دیوان عالی برزیل، ارائهدهندگان خدمات اینترنتی و فروشگاههای اپلیکیشن حداکثر ۵ روز فرصت دارند دسترسی کاربران داخل این کشور را به شبکه اجتماعی ایکس مسدود کنند.
کسبوکارها و افرادی که سعی کنند از طریق راههای دورزدن فیلترینگ و با استفاده از ویپیانها به ایکس دسترسی پیدا کنند، با جریمههای مالی سنگین روزانه تا حدود ۹ هزار دلار، مواجه خواهند شد.
الکساندر دو مورائس در حکم خود با اشاره به مسئله حاکمیت ملی نوشته است: «ایلان ماسک بیاحترامی کامل خود را نسبت به حاکمیت برزیل و بهویژه دستگاه قضائی این کشور نشان داده و خود را به عنوان یک نهاد فراملیتی و مصون از قوانین داخلی کشورها فرض گرفته است.»
پیش از اینکه دو مورائس حکم خود را صادر کند، شبکه ایکس پیشبینی کرده بود در این کشور که یکی از بزرگترین بازارهای آن است، مسدود شده و از دسترس کاربرانش خارج خواهد شد.
این شرکت در پیامی که در حساب رسمی امور بینالملل خود منتشر کرد، نوشته بود ایکس به علت «عدم رعایت دستورات غیرقانونی قاضی دو مورائس برای سانسور مخالفان سیاسی او به احتمال زیاد» مسدود خواهد شد.
ایکس در این پیام با اشاره به سابقهای از این موضوع نوشته بود: «هنگامی که سعی کردیم از خود در دادگاه دفاع کنیم، قاضی دو مورائس نماینده قانونی ما در برزیل را به زندان تهدید کرد و حتی پس از استعفای او، حسابهای بانکیاش را مسدود کردند. تلاش ما برای به چالشکشیدن اقدامات آشکارا غیرقانونی او یا رد شد یا نادیده گرفته شد. همکاران قاضی دو مورائس در دادگاه عالی نمیخواهند یا نمیتوانند در مقابل او بایستند.»
دستوری که قاضی دو مورائس روز جمعه ۹ شهریور صادر کرد منطبق بر قانون برزیل است که از شرکتهای اینترتی خارجی که در برزیل فعالیت میکنند میخواهد در برزیل نمایندگی داشته باشند که بتواند دستورات قضایی را دریافت کرده و به طور قانونی مسئول کسبوکار باشند.
از مدتی پیش، ایلان ماسک با دو مورائس علنا درگیر شده بود و در جریان این درگیریها از جمله پیامهای توهینآمیزی در حساب کاربری خود در شبکه ایکس علیه این قاضی برزیلی منتشر کرده بود.
ماسک در پستی در شبکه ایکس که بالای صفحه خود سنجاق کرد این قاضی عالیرتبه برزیلی را «دیکتاتور شرور» خطاب کرد.
ماسک در پستی دیگر هم از مورائس به عنوان «یک جنایتکار آشکار از بدترین نوعش» نام برده و او را متهم به جعل عنوان قاضی کرده بود.
به گزارش رسانهها، تنش بین این دو، پس از آن بالا گرفت که دو مورائس با صدور حکمی قضائی به شبکه ایکس دستور داد حسابهای کاربری متعلق به متحدان حزب راستگرای ژائیر بولسونارو، رییس جمهوری سابق که به انتشار اطلاعات نادرست و تحریف متهم شده بود را ببندد.
در پاسخ به این درخواست، این میلیاردر فناوری گفت این دستورها معادل سانسور است و ایکس به آن تن نمیدهد.
در همین حال، شرکت اینترنتی استارلینک که یکی دیگر از شرکتهای ایلان ماسک است، روز پنجشنبه ۸ شهریور اعلام کرد به حکم قاضی دو مورائس، حسابهای بانکیاش در برزیل مسدود شده است.
قاضی برزیلی در واکنش به انتشار این خبر اعلام کرد این اقدام را به این دلیل انجام داده است که ظاهرا شبکه اجتماعی ایکس منابع مالی لازم برای پرداخت جریمههای قانونی اعمالشده علیه آن را نداشته است.
یک منبع در دادگاه عالی به رویترز گفت تصمیم دادگاه برای مجازات استارلینک، پاسخی به عدم حضور نمایندگان قانونی ایکس در برزیل است.
ایکس پیشتر به دلیل عدم ارائه برخی اسناد محکوم به پرداخت جریمه شده بود که رویترز به نقل از یک روزنامه محلی خبر داده مبلغ این جریمه احتمالا ۳ میلیون و ششصد هزار دلار است.
ناظران میگویند آنچه در جریان است برای طرفین دو معنای متفاوت دارد؛ طرف برزیلی این را یک نبرد قانونی بر سر رعایت قوانین محلی میداند و ایلان ماسک میگوید این شبکه اجتماعی به دلیل مقاومت در برابر سانسور مجازات میشود.
اوایل ماه آگوست سال جاری، ایکس اعلام کرده بود به دلیل آنچه آن را «دستورات سانسور» از سوی مورائس خواند، عملیات خود را در بزرگترین اقتصاد آمریکای لاتین تعطیل خواهد کرد و کارکنان خود را اخراج میکند.
به نوشته رویترز، در آن زمان، «ایکس مدعی شده بود مورائس به طور پنهانی یکی از نمایندگان قانونی شرکت در برزیل را تهدید کرده اگر دستورات قانونی برای حذف برخی مطالب را اجرا نکند، بازداشت میشود.»
سابقه این دعوای حقوقی به اوایل سال جاری میلادی بازمیگردد. در آن زمان قاضی مورائس دستور داد ایکس برخی حسابها را که در تحقیقات پرونده «شبهنظامیان دیجیتال» به انتشار مطالب دروغ، تحریف و نفرتپراکنی در دوران بولسونارو متهم شده بود، مسدود کند.
پس از اینکه ایلان ماسک آن تصمیم را به چالش کشید و گفت که حسابهایی را که قاضی دستور مسدود شدن آنها را داده بود، مجددا فعال خواهد کرد، مورائس در ماه آوریل سال جاری، تحقیقاتی را در مورد کسبوکارهای ماسک در برزیل آغاز کرد.
نمایندگان شبکه ایکس در نهایت تغییر موضع دادند و به دادگاه عالی اعلام کردند احکام این دادگاه را اجرا خواهند کرد. اما در ماه آوریل، در پاسخ به مورائس که پرسیده بود چرا دستورها به طور کامل اجرا نشده است، گفته بودند «مشکلات عملیاتی» باعث شده این کاربران با وجود دستور مسدود شدن، همچنان در ایکس فعال باشند.
شبکه اجتماعی ایکس در برزیل به طور گسترده مورد استفاده قرار میگیرد و به ویژه برای سیاستمداران این کشور یک ابزار ارتباطی مهم است.