تنها یک روز پس از انتشار یک گزارش نظامی از سقوط یک جنگنده اف۱۶ اوکراین، ولودیمیر زلنسکی، ریيس جمهوری اوکراین، جمعه ۹ شهریور، میکولا اولشچوک، فرمانده نیروی هوایی ارتش این کشور را با صدور یک فرمان ریاست جمهوری از کار برکنار کرد.
در گزارش سقوط این جنگنده اف ۱۶ گفته شده بود، این جت جنگی در حالیکه درگیر دفع یک حمله بزرگ روسیه بود سقوط کرد و خلبان آن هم کشته شد.
در بیانیه نیروی هوایی اوکراین درباره این حادثه گفته شده خلبان کشتهشده، سرهنگ اولکسی مِس نام داشت.
اوکراین دلیل سقوط این جنگنده را اعلام نکرده، اما گفته شده این اف۱۶ در جریان موشکباران این کشور از سوی روسیه و در حین نزدیک شدن به یک هدف روسی سقوط کرده است.
اولشچوک، فرمانده برکنارشده نیروی هوایی، پیشتر گفته بود شرکای آمریکایی اوکراین در حال کمک به بررسی این حادثه و کشف علت سقوط هستند.
یک مقام نظامی آمریکا به رویترز گفته به نظر نمیرسد سقوط به دلیل آتشبار روسیه بوده باشد و دلایل مختلف دیگری از جمله خطای خلبان تا نقص فنی در دست بررسی است.
زلنسکی در سخنرانی شبانه خود درباره برکناری این فرمانده ارتش گفت: «من تصمیم گرفتهام فرمانده نیروی هوایی را تغییر دهم... من تا ابد از همه خلبانان نظامی اوکراین سپاسگزارم.»
زلنسکی نگفت به چه دلیلی این تصمیم را گرفته است، اما در صحبتهایش به لزوم حفاظت از نیروهای نظامی و تقویت سطح فرماندهی اشاره کرد.
ستاد کل ارتش اوکراین اعلام کرد سرلشکر آناتولی کریوونژکا به طور موقت و تا نعیین فرمانده جدید، وظایف فرماندهی نیروی هوایی را انجام خواهد داد.
تحویل اولین سری جنگندههای اف۱۶ از سوی متحدان غربی اوکراین، یک نقطه عطف برای اوکراین در نبرد علیه تجاوز تمامعیار روسیه به این کشور بود که دو سال و نیم پیش آغاز شد.
زلنسکی از زمانی که جنگ روسیه علیه اوکراین در فوریه ۲۰۲۲شروع شده، چندین فرمانده نظامی عالیرتبه ارتش این کشور را برکنار کرده است.
از جمله در ماه فوریه سال جاری میلادی، فرمانده کل نیروهای مسلح اوکراین و بعدتر در ماه ژوئن یک ژنرال ارشد دیگر را به اتهام بیکفایتی برکنار کرد.
از سوی دیگر، جمعه ۹ شهریور، یک هیات اوکراینی در واشینگتن با لوید آستین وزیر دفاع آمریکا دیدار کرد.
در این دیدار، طرفین درباره وضعیت میدان جنگ، نیاز اوکراین به سلاح و تجهیزات بیشتر و حملات اخیر روسیه به سیستم انرژی اوکراین صحبت کردند.
هیات اوکراینی در این دیدار از وزیر دفاع ایالات متحده خواست با هدف محافظت از مردم و زیرساختهای حیاتی اوکراین، به تقویت دفاع هوایی این کشور کمک کند.
جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرد که این اتحادیه برای آموزش ۶۰ هزار سرباز اوکراینی در سال جاری برنامهریزی کرده و میخواهد کارهای بیشتری انجام دهد، اما در مورد امکان انجام این کار در خاک اوکراین اختلاف نظر وجود دارد.
بورل همچنین بار دیگر خواستار تسریع تحویل تسلیحات به اوکراین توسط کشورهای اتحادیه اروپا شد.
این درخواست یک روز پس از تماسش با دیمیترو کولبا، وزیر خارجه اوکراین مطرح شده است.
بورل گفت: «از ژوئن تاکنون به ویژه در مورد دفاع ضدهوایی در برابر حملات گسترده به شهرهای اوکراین وعدههای زیادی داده شده و واضح است که باید واکنش نشان دهیم.»
او خواستار لغو محدودیتهای اعمالشده توسط غرب برای صادرات تسلیحات به اوکراین شد و ترس برخی کشورها از تشدید تنشها بر اثر لغو این محدودیتها را «مضحک» ارزیابی کرد.
بورل گفت: «من فکر میکنم مضحک است که بگوییم صدور مجوز برای هدف قرار دادن مواضعی در داخل خاک روسیه، به معنای جنگ با مسکو است.»
پیشتر و همزمان با تحویل اولین سری این جنگندهها به اوکراین، کرملین در ۱۱ مرداد سال جاری اعلام کرد نیروهای روسیه جنگندههای اف-۱۶ ساخت ایالات متحده را که به اوکراین فرستاده شدهاند سرنگون خواهند کرد و این جنگندهها «هیچ تاثیر قابل توجهی» بر روند جنگ اوکراین نخواهند داشت.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، روز پنجشنبه ۱۱ مرداد در پاسخ به سوالی درباره جنگندههای اف-۱۶ گفت: «اگر اشتباه نکنم، پاداش (برای سرنگون کردن آنها توسط نیروهای روسی) قبلا داده شده است.»
او به کنایه افزود که این جنگندهها «قرص جادویی» برای نیروهای کییف نخواهد بود.
سخنگوی کرملین گفت: «این هواپیماها ظاهر میشوند و به تدریج تعداد آنها کاهش مییابد، زیرا سرنگون و منهدم میشوند.»
همچنین به گفته این مقام دولت روسیه، تحویل این جنگندهها به اوکراین نمیتواند «به طور قابل توجهی» بر پویایی رویدادها در جبهه جنگ اوکراین تاثیر بگذارند.