روزنامه پیام ما گزارش داد که دولت سیزدهم در آخرین ضربه بر پیکر تالاب بینالمللی شادگان، در «تخلفی آشکار» و «سکوت خبری»، ۱۴ هزار هکتار از مساحت این تالاب را کم کرده است تا راه برای ساخت پتروپالایش شادگان و توسعه کارخانه فولاد شادگان باز شود.
پیام ما در گزارشی که روز یکشنبه ۱۱ شهرریور منتشر شد، نوشت که در اقدامی بیسابقه و غیرمعمول، حد بستر تالاب شادگان با دستور محمد مخبر، معاون اول ابراهیم رئیسی در تاریخ ۲۸ آذر سال گذشته و با فشارهای استانداری خوزستان، از سوی سازمان آب و برق خوزستان کاهش یافت.
این تغییرات بیضابطه از سوی اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان تایید شده است.
این کار در قالب مطالعاتی غیرشفاف تحت عنوان «بازنگری تعیین حد بستر و حریم تالاب شادگان» با هدف رفع موانع ساخت پتروپالایش شادگان و توسعه فولاد شادگان انجام گرفته است.
انجام چنین کاری در شرایطی است که تالاب شادگان، مطالعاتی بیستوپنج ساله دارد و مطالعه دوباره بستر و حریم آن مجاز نیست.
بر اساس آن مطالعه، پهنه تالاب ۲۸۲ هزار هکتار اعلام شده بود اما اکنون مساحت تالاب در مطالعات بازنگری به ۲۶۸ هزار هکتار کاهش یافته است.
با این تغییرات، طرح پتروپالایش شادگان از بستر و حریم تالاب خارج میشود.
پتروپالایش شادگان یکی از شش واحد پتروشیمی است که در سال ۱۴۰۰ مصوب شد تا در استان خوزستان احداث شود.
عملیات اجرایی این پتروشیمی در تابستان ۱۴۰۱ در بستر تالاب، اعتراضها و واکنشهای بسیاری به دنبال داشت.
آبان همان سال، سازمان آب و برق خوزستان گفت زمین جانماییشده برای این طرح با ۸۵ هکتار مساحت، جزو اراضی بستر تالاب شادگان است.
اداره کل منابع طبیعی خوزستان نیز همان سال، عملیات اجرایی آن را به دلیل نداشتن قرارداد اجاره زمین، غیرمجاز اعلام و با طرح پروندهای قضایی، از تسطیح و خاکبرداری جلوگیری کرد.
داوود میرشکار، مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان نیز، تابستان سال ۱۴۰۲ اعلام کرد: «هنوز هیچ مجوزی از سوی محیط زیست برای پتروپالایش شادگان صادر نشده است، زیرا در حریم و بستر تالاب قرار دارد.»
با ادامهدار شدن این چالشها، ابراهیم رئیسی در اردیبهشت ۱۴۰۲ به سازمان حفاظت محیط زیست دستور داد که مجوزهای پتروپالایش شادگان را دوباره بررسی کند.
با دستور او، موضوع در کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید خوزستان مطرح و نقشه حریم و بستر تالاب شادگان بازنگری شد تا صورت مسئله را پاک کنند.
محمد راضیجلالی، معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خوزستان به پیام ما گفت حدود دو ماه پیش، موافقت استانداری و همچنین «بلامانع بودن ساخت این پتروپالایش» از سوی سازمان آب و برق و محیطزیست اعلام شد.
به گفته او، اکنون منتظر تایید نهایی از سوی سازمان حفاظت محیط زیست کشور هستند اما «پیشفرض این است که مشکلی از این بابت وجود ندارد».
شادگان، بزرگترین تالاب ثبت شده در فهرست تالابهای بینالمللی (رامسر سایت) با بیش از ۵۰۰ هزار هکتار مساحت در جنوب خوزستان قرار دارد.
این تالاب که از ۱۹۹۳ در فهرست قرمز تالابهای بینالمللی (مونترو) قرار دارد، پیش از این هم از صنایع فولاد و نیشکر و نفت و پتروشیمی و شیلات زخم خورده بود.
علاوه بر شادگان، بسیاری دیگر از تالابها و آبگیرهای ایران مانند پریشان، بختگان، گاوخونی و دریاچه ارومیه با بحران کمآبی و خشکسالی در نتیجه مدیریت نادرست مواجهاند.
اطلس بحران آب جهانی پیشتر در گزارشی، ایران را یکی از بدترین کشورها در زمینه آبی خوانده و گفته بود سطح آبهای زیرزمینی به شدت افت کرده و با خشک شدن دریاچهها و رودخانههای اصلی، به خشکسالی کامل نزدیک شده است.