بهروز مروتی، مدیر کمپین معلولان، گفت سازمان بهزیستی از اهداف خود فاصله گرفته و به یک بنگاه پرداخت یارانه تبدیل شده است. او با تاکید بر ضرورت نگاه حقوق بشری به افراد دارای معلولیت، افزود در دولت ابراهیم رئیسی «ضربات مهلکی» به حوزه معلولان وارد شد.
مدیر کمپین معلولان در مصاحبه با «روزنامه اینترنتی فراز» از محدود شدن شدید غربالگری پیش از تولد با اجرای قانون موسوم به «جوانی جمعیت» که هدف افزایش جمعیت ایران را دنبال میکند، از آن به عنوان یکی از «ضربات مهلک» دولت سیزدهم به حوزه معلولان نام برد.
او گفت: «این موضوع میتواند تبعات جبرانناپذیری برای جامعه داشته باشد. در این شرایط فرزندان دارای معلولیت به دنیا میآیند در صورتی که خدمات مورد نیاز را دولتها تامین نمیکنند.»
رضا ملکزاده، وزیر اسبق بهداشت، در اردیبهشت امسال با بیان اینکه «وقتی جوانان نتوانند خانه تهیه کنند، چگونه میتوانند بچهدار شوند»، گفت: «اجرای قانونی جوانی جمعیت موجب میشود که معلولیت در ایران افزایش پیدا کند.»
حکومت ایران در تلاش برای اجرای سیاست افزایش جمعیت، قانون جوانی جمعیت را در مهر ماه ۱۴۰۱ تصویب کرد. طبق ماده ۵۳ این قانون، غربالگری اجباری زنان باردار که به وسیله آن میتوان از تولد کودکان مبتلا به نقصهای ژنتیکی مانند سندروم داون و اختلالات کروموزومی جلوگیری کرد، ممنوع شد.
غربالگری سهماهه اول بارداری یک تست ترکیبی شامل آزمایش خون مادر و سونوگرافی به همراه سن مادر است که بین ۱۱ هفته و ۶ روز بارداری تا ۱۲ هفته و ۶ روز بارداری قابل انجام است و از طریق آن ریسک سندروم داون و دیگر اختلالات ژنتیکی محاسبه میشود
مروتی در ادامه مصاحبه خود گفت دولتها باید متناسب با ماده ۲۷ قانون حمایت از معلولان به افراد دارای معلولیت شدید و خیلی شدید کمکهزینه معیشتی به میزان حداقل دستمزد سالانه بدهند. او به اجرا نشدن این قانون انتقاد کرد.
او با بیان اینکه حداقل دستمزد بیش از هفت میلیون تومان است، اعلام کرد آخرین رقمی در سال گذشته به معلولان پرداخت شده ۲۷۳ هزار تومان است.
این کنشگر حقوق معلولان تاکید کرد که اگر این مبلغ کمکهزینه معیشتی طبق قانون به خانوادهها پرداخت شود، آنها میتوانند تا حدودی هزینهها را پرداخت کنند و مجبور نباشند اعضای خانواده خود را که دارای معلولیت هستند، به مراکز حمایتی و مراقبتی بهزیستی بسپارند.
مشکلات افراد دارای معلولیت به اینجا ختم نمیشود. علیرضا آنجلاسی، معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان بهزیستی، روز ۱۳ شهریور تایید کرد که سازمان هدفمندی یارانهها، مستمری ۱۳ هزار مددجو، از جمله افراد دارای معلولیت را قطع کرده است.
دو هفته پیش از آن در روز ۳۱ مرداد، مدیر کمپین معلولان با اعلام خبر قطع مستمری ۱۳ هزار نفر مستمریبگیر گفت که ۶۰ درصد آنها از افراد دارای معلولیت هستند.
مروتی در بخش دیگری از گفتوگوی خود با با بیان اینکه تجهیزات مورد نیاز معلولان به شدت گران است و با تعرفه آزاد وارد میشود و شامل معاف مالیاتی نمیشود، گفت: «تجهیزاتی مانند ویلچر که بهزیستی در اختیار معلولین قرار میدهد کیفیت لازم را ندارد و باعث به وجود آمدن معلولیتها و عوارض ثانویه در افراد دارای معلولیت میشود.»
مدیر کمپین معلولان در خصوص تحت پوشش بیمه نبودن داروها نیز گفت تامین داروهای مکمل و اعصاب و روان هزینههای بالایی دارد و بسیاری از خانوادهها نمیتوانند از پس هزینه تامین داروها بر بیایند.
این فعال حقوق افراد دارای معلولیت با بیان اینکه دستورالعملهای موجود باید بازنگری و با یک نگاه انسانی نوشته شود، اضافه کرد: «بیمه سلامتی که معلولین دارند تنها در مراکز دولتی قابل قبول است و با مراکز خصوصی قرارداد ندارند. در این حالت فرد باید عفونت و درد را تحمل کند و یا هزینههای چند ده میلیونی را بپردازد.»
به گفته مروتی، در مورد معلولان ذهنی، مراکز روزانه برای توانبخشی صرف آنها وجود ندارد و کار توانبخشی انجام نمیشود و تنها مراقبت و نگهداری صورت میگیرد.
افراد دارای معلولیت در ایران طی سالهای گذشته بارها در اعتراض به اجرا نشدن قانون حمایت از معلولان تجمعات اعتراضی برگزار کردهاند.
فعالان حقوق شهروندان دارای معلولیت در ایران میگویند باوجود گذشت نیم دهه از اجرای قانون، حال معلولان هنوز خوب نیست و با وجود اجرای این قانون نتوانستهاند از حقوقشان برخوردار باشند.