به گزارش سازمان جهانی هواشناسی، با وجود فوران آتشفشانیِ شدید در اقیانوس آرام جنوبی، لایه اُزون همچنان در مسیر بهبود بلندمدت قرار دارد. این سازمان اعلام کرد که تلاش‌های جهانی برای حذف تدریجی مواد شیمیایی مخرب اُزون، تاثیرات مثبتی بر بازسازی این لایه حیاتی داشته است.

براساس پیش‌بینی‌ها، لایه اُزون تا حدود سال ۲۰۶۶ در قطب جنوب، ۲۰۴۵ در قطب شمال و ۲۰۴۰ در سایر نقاط جهان به سطح سال ۱۹۸۰ باز خواهد گشت.

با این حال، فوران آتشفشانی در نزدیک تونگا در اوایل سال ۲۰۲۲، به دلیل افزایش بخار آب در جو، باعث تخریب موقت لایه اُزون در قطب جنوب شد.

سازمان جهانی هواشناسی در بولتن سالانه خود اعلام کرد که این خسارات در مجموع محدود بوده است.

لایه اُزون چیست و چه کارکردی دارد؟

لایه اُزون زمین را از تابش‌های مضر فرابنفش خورشید محافظت می‌کند که این تابش‌ها می‌توانند خطر ابتلا به سرطان پوست و سایر مشکلات سلامتی را افزایش دهند.

اُزون شکل یک لایه محافظتی در جو زمین است که در فاصله ۱۲ تا ۵۵ کیلومتری از سطح زمین واقع شده و ۹۷-۹۹ درصد از اشعه فرابنفش خورشید که برای زندگی بر روی زمین مضر است را جذب می کند.

تابش‌های فرابنفش می‌توانند خطر ابتلا به سرطان پوست و سایر مشکلات سلامتی را افزایش دهند.

تراز ۱۹۸۰ لایه اُزون

ضخامت اُزون از نظر فصلی و جغرافیایی متفاوت است. تشخیص سوراخ اُزون در سال ۱۹۸۰ یکی از مهم‌ترین اکتشافات علمی چند دهه گذشته است که تاثیر قابل توجهی در سیستم جوی کره زمین به ویژه در قطب جنوب داشت.

در سال ۱۹۸۰لایه اُزون هنوز به طور قابل توجهی تحت تاثیر مواد شیمیایی مخرب مانند کلروفلوئوروکربن‌ها (سی.اف‌.سی) قرار نگرفته بود، به همین دلیل سطح لایه اُزون در سال ۱۹۸۰ به عنوان یک نقطه مرجع در نظر گرفته می‌شود.

در دهه‌های بعد، به دلیل انتشار گسترده این مواد، ضخامت لایه اُزون به‌ویژه در مناطق قطبی، کاهش یافت و به ایجاد سوراخ ازون منجر شد.

بازگشت لایه اُزون به سطح ۱۹۸۰ به معنای بازیابی آن به وضعیتی است که قبل از شروع تخریب گسترده ناشی از فعالیت‌های انسانی داشت و این لایه به طور موثرتر از زمین در برابر تابش‌های مضر فرابنفش محافظت می‌کرد.

پروتکل مونترال که در سال ۱۹۸۹ به اجرا درآمد، موفقیت قابل توجهی در حذف سی.اف‌.سی و سایر مواد مخرب اُزون داشته است.

دبیرکل سازمان ملل متحد، آنتونیو گوترش، این توافق را «نمادی قوی از امید» در دوره‌ای که همکاری‌های بین‌المللی با چالش‌های متعددی مواجه شده است، توصیف کرد.

سی.اف‌.سی‌ها به‌طور عمده با هیدروفلوئوروکربن‌ها (اچ‌.اف‌.سی) جایگزین شده‌اند که اگرچه به تخریب اُزون منجر نمی‌شوند، اما از گازهای گلخانه‌ای قوی و مسبب گرمایش زمین هستند.

در حال حاضر، کشورها در حال اجرای اصلاحیه کیگالی (Kigali) پروتکل مونترال هستند که به کاهش تولید اچ‌.اف‌.سی منجر خواهد شد و پیش‌بینی می‌شود از افزایش ۰/۵ درجه‌ای دمای کره زمین تا سال ۲۱۰۰ جلوگیری کند.

چین به عنوان بزرگترین تولیدکننده اچ‌.اف‌.سی در جهان متعهد شده مصرف این گازها را تا سال ۲۰۴۵ به میزان ۸۵ درصد کاهش دهد. این کشور در حال کاهش سهمیه‌های تولید و مقابله با تولید غیرقانونی است، اما همچنان با چالش‌هایی در یافتن جایگزین‌های مناسب برای این گازها روبه‌روست.