مسعود پزشکیان در آستانه سفر به نیویورک برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، گفت هدفش از این سفر «خنثی کردن جو» موجود در خارج کشور درباره جمهوری اسلامی است.
رییس دولت چهاردهم صبح روز یکشنبه یکم مهر و پیش از سفرش، گفت: «میتوانیم با ایرانیان آنجا تبادل نظر کنیم و جوی که در خارج کشور ما ایجاد کردند خنثی کنیم. واقعیت همان نیست که آنان از پشت تلویزیون و تریبونها و یا در مجامع مطرح میکنند.»
پزشکیان افزود: «ایران ما بسیار امنتر و آزادتر از آنی است که تصویر کردهاند.»
او در حالی راهی نیویورک شد که وبسایت خبری مدارا نوشته بین ۳۵ تا ۴۰نفر شامل دو پسر، دختر و داماد پزشکیان و «نزدیکان» الیاس حضرتی، رییس شورای اطلاعرسانی دولت مانند مهدی گوهری، علی احمدنیا، مرضیه نورعلی و مهدی طباطبایی نیز پزشکیان را همراهی میکنند.
فداحسین مالکی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس روز یکشنبه به سایت انتخاب گفت: «مصاحبههایی که پزشکیان در سفر به نیویورک با رسانههای غربی خواهد داشت، بر انتخابات آمریکا تاثیرگذار خواهد بود.»
پزشکیان در آستانه سفر خود، درباره حضور در نیویورک گفت که قصد دارد با روسایجمهور کشورهای دیگر «برای ایجاد صلح و امنیت در جهان» گفتوگو و درباره اقتصاد، صلح و امنیت، تولید، سرمایهگذاری و گردشگری رایزنی کند.
او همچنین بخشی از سخنانش را به «جنایات اسرائیل» اختصاص داد و سازمان ملل را به کوتاهی در انجام وظایفش متهم کرد.
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی نیز که پیش از پزشکیان راهی نیویورک شده بود، روز یکشنبه به شرح دیدارهای خود در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل پرداخت و گفت عمده این گفتوگوها درباره اسرائیل و غزه بوده است.
عراقچی گفت در روز نخست، با وزرای خارجه کویت، بحرین و دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس «بحثهایی جدی» درباره «ثبات و امنیت در منطقه، بحث فلسطین، جنایتهای اسرائیل در غزه و جنوب لبنان، خطراتی که سیاستهای اسرائیل میتواند برای همه کشورها داشته باشد و نیز ضرورت مقابله با این سیاستها» رایزنی کرده است.
او گفت دیدارهایی هم با نماینده دبیرکل سازمان ملل در امور کمکهای انساندوستانه به غزه، رییس کمیته بینالمللی صلیب سرخ و نماینده دبیرکل سازمان ملل در امور سوریه داشته است.
عراقچی گفت در این دیدارها بر «شرایط اسفبار غزه» و بستن راه ارسال کمکهای بشردوستانه به این منطقه تاکید کرده و گفته: «اسرائیل یک جهنم واقعی را در غزه ایجاد کرده است.»
پیشتر و در روز ۲۹ شهریور، خبرگزاری رویترز در گزارشی به نقل از سه مقام ایرانی نوشته بود که پزشکیان در اولین سفر خود به غرب از زمان انتخابش، حامل پیامی مبنی بر «تسلیم نشدن در برابر فشارها و آمادگی تهران برای دیپلماسی» خواهد بود.
این گزارش پیشبینی کرد مقامهای ایرانی و اروپایی در سازمان ملل به بررسی راهی برای بازگشت به دیپلماسی بر سر برنامه هستهای جمهوری اسلامی، ضمن کاهش تنشها در اسرائیل خواهند پرداخت.
با اینحال عراقچی و پزشکیان در نخستین اظهارنظرهای خود درباره این سفر، به موضوع تنشهای برنامه هستهای جمهوری اسلامی اشارهای نکردند.
روابط جمهوری اسلامی با غرب پس از حمله هفتم اکتبر حماس به جنوب اسرائیل و حمایت تهران از جنگ روسیه در اوکراین بهطور چشمگیری تیرهتر شده است.
همزمان، انفجارهایی که این هفته در لبنان رخ داد، مجمع عمومی سازمان ملل را تحت تاثیر قرار داده و ترس از درگیری گستردهتر با اسرائیل را افزایش داده است.
هنوز مشخص نیست آیا جمهوری اسلامی و کشورهای اروپایی میتوانند در نیویورک به توافقی دست یابند یا خیر.
جمهوری اسلامی برنامه هستهای خود را تسریع و نظارت ناظران بینالمللی را محدود کرده است.
بر اساس آخرین گزارشهای محرمانه آژانس بینالمللی انرژی اتمی که روز پنجشنبه هشتم شهریور به رویت رویترز رسیده است، جمهوری اسلامی همچنان برنامه تولید اورانیوم با غنای بالای خود را که میتواند برای ساخت سلاح هستهای به کار گرفته شود، ادامه میدهد.
فرانسه، بریتانیا و آلمان که بهعنوان تروئیکای اروپایی شناخته میشوند، فشار خود را بر تهران برای بازگشت به مذاکرات افزایش دادهاند.
آنها نگرانند انتخابات آمریکا باعث شود تهران جسورتر شده و دیپلماسی به بنبست برسد.
این کشورها همراه با آمریکا، روز ۲۰ شهریور تحریمهای جدیدی علیه جمهوری اسلامی به دلیل ارسال موشکهای بالستیک به روسیه اعمال کردند.