یک روز پس از سخنرانی مسعود پزشکیان، رییس دولت در ایران، رسانههای داخل کشور همچنان سرگرم واکاوی سخنان او در یک نشست خبری هستند. پزشکیان در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل، خواستار بازگشت به برجام و برگزاری رفراندوم در فلسطین شد.
روزنامه کیهان، تحت مدیریت رهبر جمهوری اسلامی، در گزارش اصلی روز چهارم مهر خود با عنوان «اظهارات نسنجیده در نیویورک چه کسانی به رییس جمهور مشاوره میدهند؟!» به موضعگیریهای پزشکیان در نیویورک پرداخت.
پزشکیان در جریان یک نشست خبری در نیویورک، گفت: «ما آمادهایم تمام سلاحهای خود را کنار بگذاریم، به شرط آنکه اسرائیل هم سلاحهای خود را کنار بگذارد و یک سازمان بینالمللی بیاید و در منطقه امنیت تامین کند. اصلا به آنها هم نیازی نیست و ما خود بلدیم امنیت خود را تامین کنیم.»
این موضعگیری پزشکیان خیلی زود در رسانههای جهان مورد توجه قرار گرفت.
با این وجود محمدجواد ظریف، معاون امور راهبردی در دولت پزشکیان، در حساب شبکه ایکس نوشت: «در دام روایتسازانی که ۷۰ سال است چهرهای وارونه از منطقه ما ساختهاند، نیفتیم و به جای رسانههای صهیونیستی به خدمتگزاران خود اعتماد کنیم.»
توصیه کیهان: پزشکیان از اطرافیانش دوری کند
روزنامه کیهان در گزارش خود با «سهو لسان» خواندن اظهارات پزشکیان در نیویورک نوشت: «تکرار سخنان نسنجیده و مواضعی که بدون تامل اتخاذ شده و بیش از هر چیز ناشی از تاثیر مشاوران غربگرا و پرمدعاست نگرانیها را در بین افکار عمومی و دلسوزان انقلاب، نظام و کشور تشدید کرده است.»
کیهان به طور مشخص به نام مشاوران اشاره نکرده، اما ظریف وزیر خارجه دولت حسن روحانی که مواضعش مخصوصا درباره توافق برجام و ارتباط با غرب در سالهای گذشته بارها مورد حمله مخالفانش قرار گرفته، در این سفر پزشکیان را همراهی میکند.
کیهان که مدیرمسئول آن مستقیما از طرف علی خامنهای تعیین میشود، ادامه داد: «روانشناسان برآیند ذهنیت هر فرد را مجموعی از ذهنیت اطرافیان، دوستان و مشاوران آن فرد میدانند، به نظر میرسد رییسجمهور باید با کنار گذاشتن و دوری از افرادی که پیشتر نیز در دولت روحانی کارنامه خود را با نمره مردودی و اعتماد رهبری را با ضربه بزرگ به تواناییهای کشور با انعقاد برجام و سپس شکست برجام پس دادند، کشور را از پرتگاههای خطرناکی که در مسیر توسعه و امنیت ایران در دوران گذار قدرت جهانی قرار دارد، مصون بدارد.»
خبرگزاری فارس: احتمالا دچار سبق لسان شده است
برخی رسانههای حامی دولت چهاردهم نوشتند بخشی از سخنرانی پزشکیان که به زمین گذاشتن سلاح از سوی ایران در صورت خلع سلاح اسرائیل پرداخته بود، «شیطنت رسانهای» بوده است.
خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران، در مطلبی که روزنامه همشهری هم آن را پوشش داد، نوشت بررسی فایل صوتی جلسه نشان میدهد پزشکیان واقعا این حرف را زده است.
فارس افزود: «با اینکه مراجعه به سایر سخنان پزشکیان در این نشست نشان میدهد که این عبارت با سایر اظهارات وی در تضاد است و رییس جمهور احتمالا دچار سبق لسان شده است. اما بیدقتی در بیان این جملات تا حدی است که برخی اطرافیان وی هم از این جملات متعجب شدهاند.»
روزنامه فرهیختگان: رییس جمهور بیشتر دقت کند
روزنامه اصولگرای فرهیختگان، وابسته به دانشگاه آزاد اسلامی در مطلبی ضمن تایید سخنان پزشکیان راجع به اسرائیل نوشت، برآیند سخنان او نشان میدهد، منظور پزشکیان «تقلیل مقاومت و البته خلعسلاح ایران» نبوده است.
این روزنامه در پایان نوشته است: «در بخشهای مختلف صحبتهای پزشکیان، ادبیات تند او علیه اسرائیل و جنایتهایش به چشم میخورد و مشخص است که اظهارات او به معنای عادیسازی روابط با اسرائیل و نقض آرمان اصلی جمهوری اسلامی نبوده است.»
اولین سخنرانی رییس دولت چهاردهم در مجمع عمومی سازمان ملل
پزشکیان روز سوم مهر در نخستین سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل ابتدا به موضوع درگیریهای غزه، لبنان و اسرائیل پرداخت.
او ضمن تکرار پیشنهاد برگزاری همهپرسی در فلسطین، گفت تنها از این طریق «مسلمان، یهودی و مسیحی، میتوانند در سرزمینی واحد و در آرامش و به دور از نژادپرستی و آپارتاید در کنار هم زندگی کنند».
پزشکیان درباره برنامه هستهای جمهوری اسلامی هم گفت: «ایران و قدرتهای جهانی با نگرشی فرصتمحور به برجام دست یافتند و ما در برابر شناسایی حقوق ایران و رفع تحریمها بالاترین سطح از نظارتها در حوزه هستهای را پذیرفتیم. خروج یکجانبه ترامپ از برجام نشانگر دیدگاه تهدید محور در عرصه سیاسی و نگاه قدرتمحور در عرصه اقتصادی بود.»
او افزود جمهوری اسلامی آماده تعامل با اعضای برجام است و اگر تعهدات برجامی بهطور کامل و با حسن نیت اجرا شود میتوان در مورد دیگر مسائل هم وارد گفتوگو شد.
غرب در سالهای گذشته، بارها خواستار پرداختن به برنامه موشکی حکومت ایران و حمایتش از گروههای نیابتی تهران در منطقه شده، اما مقامات جمهوری اسلامی این موضوع را رد کرده و حاضر به مذاکره درباره این مسائل نشدهاند.
دولت روحانی در مهرماه سال ۱۳۹۴، در مذاکره با ۵+۱ توافق برجام را پذیرفت؛ توافقی که دونالد ترامپ، رییس جمهور وقت ایالات متحده در اردیبهشت سال ۱۳۹۷ به طور رسمی از آن خارج شد.
خروج آمریکا از این توافق، ضربه سنگینی به برنامههای جمهوری اسلامی وارد کرد. از زمان خروج ترامپ از برجام، دولت روحانی تلاشهای گستردهای برای احیای آن انجام داد، اما ناکام ماند.
شکست و احیای برجام یکی از موضوعات اصلی رقابتهای انتخاباتی در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ بود. پزشکیان که ظریف، چهره اصلی توافق برجام در دولت روحانی را در تیم خود داشت، وعده احیای روابط با غرب را در رقابتهای انتخاباتی داد.
با این وجود، قانون اقدام راهبردی مجلس شورای اسلامی از سوی حامیان پزشکیان از جمله موانع اصلی داخلی احیای برجام عنوان میشود.
دولت ابراهیم رئیسی با وجود مخالفت تبلیغاتی با برجام در مذاکرات احیای برجام شرکت کرد، اما تلاشش برای احیای برجام بی ثمر ماند.
آغاز ریاست جمهوری پزشکیان که بسیاری از چهرههای توافق برجام از جمله ظریف و عباس عراقچی را در تیم خود دارد، به عنوان نشانهای از حرکت جمهوری اسلامی به سمت احیای برجام یا توافقی مشابه شناخته شد.