کمیته امداد «امام خمینی» که طبق آخرین آمارها، در پی کاهش مشارکت مردمی ناچار شده است حدود ۹۰ درصد صندوقهای صدقات خود را جمعآوری کند، اعلام کرده برای لبنان کمک مردمی جمع میکند. این مجموعه از چه زمانی دفتر لبنان خود را تاسیس کرد و چه خدماتی را به چند نفر لبنانی ارائه کرده است؟
یازدهم مهر ماه ۱۴۰۳، حبیبالله آسوده، معاون توسعه مشارکتهای مردمی کمیته امداد گفت: «کمیته امداد آماده دریافت کمکهای مردمی برای مردم مظلوم لبنان است.»
سابقه کمکهای جمهوری اسلامی به لبنان، حالا به ۳۷ سال میرسد. اکبر هاشمی رفسنجانی در خاطرات ۳۱ تیر ۱۳۶۶ خود، یعنی وقتی که هنوز روحالله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی زنده بود و جنگ ایران و عراق هم ادامه داشت، نوشته است: «آقای [رضا] نیری از کمیته امداد آمد. از نیاز مردم لبنان گفت و خبر تاسیس کمیته امداد در آنجا را داد و کمک خواست.»
طبق آخرین آمار کمیته امداد در لبنان علاوه بر دفتر مرکزی، ۱۹ واحد دیگر هم دایر کرده است. کمیته امداد از سال ۱۳۹۲ به این سو، انتشار اطلاعات دفاتر خارجی خود را که محدود به لبنان هم نیست، قطع کرده است.
بر اساس اطلاعات موجود، در پایان سال ۱۳۸۷، مجموعا ۱۱ هزار و ۳۱۴ نفر از چهار هزار و ۷۹۴ خانوار در لبنان تحت پوشش کمیته امداد بودهاند.
در پایان سال ۱۳۹۲، تعداد افراد تحت پوشش لبنانی به ۱۷ هزار و ۹۹۳ نفر از هشت هزار و ۶۶۰ خانوار رسیده است. این یعنی طی پنج سال، تعداد مددجویان کمیته امداد در لبنان حدود ۶۰ درصد و تعداد خانوار تحت پوشش حدود ۸۰ درصد افزایش داشته است.
کمیته امداد در گزارشهای جدید خود اشارهای به کمکهای خارجیاش نمیکند اما اگر تعداد مددجویان و خانوارهای تحت پوشش آن با همان شیب پنج ساله ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۲ افزایش یافته باشد، حالا باید چیزی حدود ۴۰ هزار لبنانی در قالب ۲۳ هزار خانوار تحت پوشش این مجموعه باشند.
کمیته امداد لبنان چه خدماتی داشت؟
آخرین گزارش کمیته امداد نشان میدهد در سال ۱۳۹۲، ۳۳ هزار مورد خدمات درمانی به لبنانیهای تحت پوشش این سازمان ارائه شده است. دندانپزشکی، شیمیدرمانی و سرطان، وسایل توانبخشی و فیزیوتراپی، خدمات آزمایشگاهی، رادیولوژی، عملهای جراحی و موارد دیگر، از جمله این خدمات بوده است.
تعداد دانشآموزان مورد حمایت کمیته امداد در لبنان در پایان سال ۱۳۹۲، حدود سه هزار و ۸۰۰ نفر بوده است.
مرکز لبنان کمیته امداد، علاوه بر این دانشآموزان، ۸۹۰ طلبه و دانشجو را نیز تحت پوشش قرار داده بود.
کمیته امداد در لبنان علاوه بر این خدمات، ۱۳ مدرسه و موسسه فرهنگی هم در این کشور احداث و اداره کرده است.
کمیته امداد در لبنان به طور مداوم واحدهای مسکونی ساخته و در اختیار متقاضیان قرار میداده. علاوه بر این، تعمیرات واحدهای مسکونی از دیگر خدمات کمیته امداد در لبنان بوده است.
تنها در سال ۱۳۹۲، کمیته امداد برای دو هزار و ۵۳۸ نفر خدمات ساخت خانه و اسکان یا تعمیرات مسکن ارائه کرده است.
در سالهای قبلتر، کمیته امداد اطلاعاتی درباره پرداخت اجارهبهای افراد تحت پوشش خود در لبنان ارائه میداد. برای مثال، گزارش سال ۱۳۸۷ آن نشان میدهد در این سال دفتر بیروت این سازمان حدود ۵۴ هزار دلار اجاره مسکن افراد تحت پوشش را پرداخت کرده است.
با وجود اعلام رسمی کمیته امداد برای جمعآوری کمک به منظور ارسال به لبنان، به نظر نمیرسد این نهاد موفقیت چندانی در این زمینه کسب کند.
اطلاعات موجود نشان میدهد مجموع عایدی کمیته امداد از صندوقهای صدقات در پایان سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۱۳۹۰، حدود ۶۰ درصد کاهش داشته است. به نظر میرسد برای همین باشد که کمیته امداد صندوقهای صدقات خود را که روزگاری نماد ارتباط با شهروندان و اعتماد آنان بود، به شکلی گسترده جمعآوری کرده است، طوری که در پایان سال ۱۴۰۰، تعداد صندوقهای صدقات کشور در مقایسه با سال ۱۳۹۰ حدود ۹۰ درصد کاهش داشته است.