الکس وطنخواه، کارشناس امنیت خاورمیانه و مدیر برنامه ایران در موسسه خاورمیانه، گفت جمهوری اسلامی نگران حملات احتمالی اسرائیل به مراکز هستهای خود است و اکنون از برنامه اتمیاش به عنوان اهرمی برای ارسال پیام استفاده میکند؛ البته نه برای اسرائیل، بلکه برای آمریکا.
وطنخواه که این هفته در پادکست «چشمانداز ایران» ایراناینترنشنال حضور داشت، افزود آنچه حکومت ایران بیش از همه از آن میترسد، حمله به زیرساختهای هستهایاش است که آن را اصلیترین دستاورد خود طی ۴۵ سال گذشته میداند.
به گفته او، پس از حمله موشکی اخیر سپاه پاسداران به اسرائیل، جمهوری اسلامی احتمالا در حال اعمال فشار بر دولت آمریکا است تا از اقدامات اسرائیل و هرگونه حمله احتمالی به تاسیسات هستهای خود جلوگیری کند.
شبکه خبری سیانان روز ۲۰ مهر گزارش داد تهران «عصبی و نگران» است و و خود را درگیر تماسهای فوری دیپلماتیک با کشورهای خاورمیانه کرده تا بسنجد که آیا آنها میتوانند از شدت و حجم حمله احتمالی اسرائیل بکاهند یا خیر.
مسعود پزشکیان، رییس دولت جمهوری اسلامی، روز ۲۰ مهر با ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه، دیدار کرد و خواستار پدید آمدن یک نظم جهانی جدید شد.
هفته گذشته نیز عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، با همتای خود در عربستان سعودی دیدار کرد.
به گزارش شبکه ۱۲ تلویزیون اسرائیل، ایالات متحده و کشورهای عربی در حال مذاکرات پنهانی با حکومت ایران به منظور دستیابی به یک آتشبس جامع منطقهای هستند. واشینگتن اما این گزارش را رد کرده است.
شبکه سیانان به نقل از منابع آگاه گزارش داد تهران نگران است زیرا نمیداند ایالات متحده قادر به منصرف کردن اسرائیل از حمله به تاسیسات هستهای و نفتی جمهوری اسلامی است یا خیر.
روز ۱۸ مهر، ۳۹ نماینده مجلس شورای اسلامی خواستار «تجدید نظر در دکترین دفاعی جمهوری اسلامی و صدور اجازه و فراهم شدن امکانات برای ساخت سلاح هستهای» شدند.
وطنخواه در پادکست «چشمانداز ایران» تاکید کرد این صراحت بیسابقه مقامها و رسانههای جمهوری اسلامی در مورد احتمال ساخت بمب هستهای - چیزی که چند سال پیش غیرقابل تصور بود - به ترس و احساس ناامنی فزاینده حکومت ایران باز میگردد.
او گفت: «این نشاندهنده ترس بزرگی است که رژیم ایران دارد، در حالی که منتظر است ببیند اسرائیل در مورد انتقامگیری چه خواهد کرد.»
وطنخواه افزود: «پیام جمهوری اسلامی به ایالات متحده این است: اگر اسرائیل را متوقف نکنید، ما مسلح میشویم. ما را مجبور نکنید. و منظور از مجبور کردن ما این است که تاسیسات هستهای ما را هدف قرار ندهید. به یاد داشته باشید این یک برنامه هستهای است که حدود یک ربع قرن قدمت دارد و میلیاردها دلار سرمایهگذاری در آن انجام شده است.»
به گفته وطنخواه، مقامهای جمهوری اسلامی اسرائیل را متکی به آمریکا میدانند.
اکنون این پرسش مطرح است که آیا اسرائیل به درخواستهای دولت جو بایدن که اسرائیل را به واکنش «متناسب» فرا میخواند، توجه خواهد کرد؟
آمریکا و همسایگان نفتی ثروتمند جمهوری اسلامی نیز به اسرائیل توصیه میکنند تاسیسات هستهای و نفتی در ایران را هدف قرار ندهد.
با در نظر گرفتن گزارشها در خصوص تنشهای موجود میان نتانیاهو و بایدن، هنوز مشخص نیست اسرائیل به این درخواستها چه واکنشی نشان خواهد داد.
برای اولین بار در دو ماه گذشته، بایدن و نتانیاهو روز ۱۸ مهر در تماسی تلفنی درباره برنامههای اسرائیل در رابطه با حمله تلافیجویانه علیه جمهوری اسلامی به بحث و تبادل نظر پرداختند.
وطنخواه در این زمینه گفت: «من نمیتوانم پیشبینی کنم که نتانیاهو چه خواهد کرد. آنها به دنبال حذف تمامی دشمنان بزرگ خود هستند، چه حماس باشد، چه حزبالله و چه "سر مار" در ایران. آیا اسرائیل میتواند این کار را به تنهایی انجام دهد؟»
چه تواناییهایی برای حزبالله باقی مانده است؟
نگرانیهای جمهوری اسلامی در پی حملات اسرائیل به حزبالله، بزرگترین نیروی نیابتی تهران، و تضعیف این گروه تشدید شده است.
نتانیاهو پیشتر اعلام کرد حسن نصرالله، دبیرکل پیشین حزبالله، و همچنین جانشین او در حملات اسرائیل کشته شدهاند.
همچنین در رویدادی بیسابقه، دهها عضو حزبالله بر اثر انفجار پیجرها و بیسیمهای این گروه در روزهای ۲۷ و ۲۸ شهریور جان باختند.
وطنخواه در این رابطه گفت حکومت ایران با از دست دادن حزبالله به عنوان بزرگترین عامل بازدارنده خود، دیگر نمیتواند پس از راهاندازی کارزاری چندجانبه علیه اسرائیل، بدون پرداخت هیچ هزینهای پنهان شود.
او افزود: «علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، از یک طرف میگوید نمیخواهد با اسرائیل بجنگد، اما از مقابله با اسرائیل هم دوری نمیکند و گروههایی مانند حماس و حزبالله را برای ادامه حملات به اسرائیل تقویت میکند و خواستار نابودی اسرائیل است.»
اما اکنون اسرائیل آماده است تا نبرد را به داخل خاک ایران بکشاند و به مقامهای جمهوری اسلامی بگوید که دیگر نمیتوانند پشت نیروهای نیابتی عرب «یک بار مصرف» پنهان شوند.