مسعود پزشکیان، رییس دولت در جمهوری اسلامی، در نشست بریکس گفت این نهاد نباید صرفا یک «باشگاه گفتوگو» باشد. او خواهان اقدامات عملی برای مقابله با تحریمهای آمریکا شد و پنج پیشنهاد ارائه داد. محکوم کردن عملیات نظامی اسرائیل علیه حزبالله و حماس، دیگر موضوع مورد اشاره پزشکیان بود.
پزشکیان که برای شرکت در اجلاس بریکس راهی تاتارستان شده است، روز چهارشنبه، دوم آبان ۱۴۰۳، در آغاز سخنرانی خود با اشاره به عملیات نظامی اسرائیل علیه گروههای موسوم به محور مقاومت در لبنان و فلسطین، گفت: «جمهوری اسلامی ایران در ارتباط با تحولات فلسطین و لبنان خواستار آتشبس فوری و دائمی، عقبنشینی کامل نظامیان رژیم اشغالگر از مناطق تحت اشغال و امدادرسانی فوری به مردم غزه و آوارگان لبنان است.»
او با بیان اینکه نسل کنونی و آینده، میزان موفقیت بریکس را با اعداد و ارقام و سطح توسعهیافتگی و تحول در رشد شاخصهای اقتصادی خواهند سنجید، پنج پیشنهاد مطرح کرد.
پزشکیان از کشورهای عضو درخواست کرد در سال آینده، مسائل اقتصادی و مالی را در اولویت قرار دهند.
او با اشاره به اینکه «ایالات متحده بیش از سه برابر بیشتر از یک دهه قبل مبادرت به اعمال تحریم علیه سایر کشورهای جهان کرده است»، از اعضای بریکس خواست گامهای عملی و حساب شده علیه تحریمها بردارند، به طوری که «در آینده هیچ کشوری جرات و توان تحریم دیگران را نداشته باشد،»
این سخنان پزشکیان در حالی مطرح شده است که روسیه، بهعنوان یکی از بنیانگذاران اصلی بریکس، خود این روزها درگیر تحریمهای بینالمللی بهدلیل تهاجم به خاک اوکراین است.
پزشکیان با اشاره به نقش دلار در مبادلات تجاری جهان گفت دنیا بریکس را با هدف تلاش برای کاستن از قدرت دلار و افزایش مبادلات با پولهای ملی میشناسد. این اقدامات به همراه راهاندازی و استفاده از ارزهای دیجیتال و بسترسازی برای استفاده از سازوکارها و فناوریهای جدید مالی نظیر پیام رسانها، در راستای اهداف اصلی بریکس است.
جمهوری اسلامی بارها وعده حذف دلار از مبادلات تجاری خود را داده است. در آخرین مورد محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی در اردیبهشت ۱۴۰۳ پیش از مرگ ابراهیم رئیسی و در دولت قبلی، وعده داد با قید فوریت، به زودی «ریال آفشور» بین ایران و روسیه عملیاتی خواهد شد. موضوعی که دستکم از سال ۱۴۰۱ در چندین همایش و نشست وعده آن داده شده بود. در اسناد رسمی هم طی سالهای گذشته تنها نام دلار حذف و با یورو جایگزین شده است، اما همچنان مبنای محاسبات دلار باقی مانده است.
پزشکیان در ادامه با اشاره به مانعتراشی «کشورهای شمال» در دستیابی کشورهای جنوبی به فناوریهای نوین، خواهان تشریک مساعی و مبادله اطلاعات اعضای بریکس در زمینه فناوریهای نوین شد.
در پایان رئیس دولت چهاردهم جمهوری اسلامی با اشاره به تاسیس بانک توسعه نوین از سوی اعضای بریکس، گفت که جمهوری اسلامی آمادگی دارد با این بانک همکاریهای تنگاتنگی داشته باشد.
او افزود: « بانک توسعه نوین و صندوق اندوخته احتیاطی باید مسئولیت بیشتری در تامین مالی پروژههای کشورهای عضو و مقابله با ناترازی پرداختها بر عهده بگیرد»
شانزدهمین نشست بریکس با حضور ۳۶ کشور و ۶ سازمان بینالمللی از امروز دوم آبان ۱۴۰۳ در شهر کازان جمهوری تاتارستان آغاز به کار کرده است.
رؤسای هیاتهای کشورهای عضو شامل روسیه، برزیل، هند، چین، آفریقای جنوبی، مصر، امارات متحده عربی، اتیوپی و جمهوری اسلامی در این نشست حضور دارند.
بریکس با پیوست جمهوری اسلامی از دی ماه ۱۴۰۲ به این گروه موافقت کرد.
ولادیمیر پوتین در جریان نشست کازان به مسعود پزشکیان گفت که ایران به عضو کامل این گروه تبدیل شده است. پزشکیان نیز در مقابل از روسیه بهدلیل حمایت از جمهوری اسلامی برای عضویت در سازمان همکاری شانگهای و گروه بریکس تشکر کرد.
گروه بریکس یا اقتصادهای نوظهور سال ۱۳۸۹ با مشارکت برزیل، روسیه، هند و چین در روسیه تاسیس شد و در سال ۱۳۹۰ آفریقای جنوبی نیز به این گروه ملحق شد.