جنگ سایهها میان جمهوری اسلامی و اسرائیل وارد مرحله تازهای شده است. در حالی که رسانههای جهان بیشتر بر درگیریهای نظامی و تبادل آتش میان دو کشور متمرکز شدهاند، بر اساس گزارش تایمز لندن، نبرد پیچیده و پنهانتری در لایههای زیرین این مناقشه در جریان است.
بر اساس گزارش تایمز، شواهد نشان میدهند تهران با الگوبرداری از تاکتیکهای موساد، رویکرد جدیدی را در عملیاتهای جاسوسی خود در پیش گرفته است. مقامات امنیتی و قضایی اسرائیل به تازگی از کشف شبکهای از جاسوسان خبر دادهاند که با دریافت مبالغ هنگفت در قالب ارز دیجیتال، اطلاعات حساس نظامی را در اختیار تهران قرار میدادهاند.
پایگاه هوایی نِواتیم که به تازگی هدف موشکهای بالستیک سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قرار گرفت، پایگاه آموزش نظامی گولانی که در آن چهار سرباز در حمله پهپادی حزبالله کشته شدند و همچنین موقعیت باتریهای سامانههای پدافند هوایی گنبد آهنین، از جمله مراکز نظامیای بودند که به وسیله شبکه جاسوسان تهران شناسایی شدند.
کشف شبکه جاسوسی در اسرائیل
شین بت (سازمان اطلاعات داخلی) و پلیس اسرائیل پس از تحقیقات گسترده، هفت نفر از ساکنان یهودی شهر حیفا را دستگیر کردند. در میان دستگیرشدگان، یک سرباز فراری و دو فرد زیر ۱۸ سال نیز حضور داشتند. طبق اظهارات دادستان، برخی از این افراد به مدت دو سال به جاسوسی مشغول بودهاند.
این دستگیریها در شرایطی صورت میگیرد که تنشهای اطلاعاتی در منطقه خاورمیانه رو به افزایش است و اسرائیل خود را برای واکنش به حملات موشکی اخیر جمهوری اسلامی آماده میکند.
روز جمعه ۲۷ مهر، اسناد بسیار محرمانهای از ایالات متحده که شامل جزییات تمرینات نظامی اسرائیل برای اجرای حملات تلافیجویانه علیه جمهوری اسلامی بود، در یک حساب تلگرام نزدیک به حکومت ایران منتشر شد.
این اتفاق در شرایطی رخ داده که «به نظر میرسد تهران با هدفگیری افراد بیخانمان، معتادان و بزهکاران، موفق به جذب دهها نفر در خاک اسرائیل شده» است.
بر همین اساس و به گزارش تایمز، یک مرد ۳۵ ساله به نام ولادیمیر وارخوفسکی هفته گذشته در تلآویو بازداشت شد. گزارشها حاکی از آن است که او در ازای دریافت ۱۰۰ هزار دلار برای قتل یک دانشمند اسرائیلی، اقدام به تهیه سلاح کرده بود.
چند روز پیش نیز دو نفر به نامهای ولادیسلاو ویکتورسون ۳۰ ساله و پارتنر او، آنا برنشتاین ۱۸ ساله، دستگیر شدند. این دو متهم هستند که در ازای دریافت ۲۰ دلار برای هر شعارنویسی علیه بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، در برخی مناطق اسرائیل اقدام به دیوارنویسی کردهاند.
ماه گذشته نیز پرونده مهمتری مطرح شد که مربوط به موتی ممان، بازرگان ۷۲ ساله اسرائیلی بود. او که به ایران سفر کرده بود، برای مشارکت در طرح ترور نتانیاهو، درخواست یک میلیون دلار کرده بود.
جاسوس برای استخدام
به گزارش تایمز، به نظر میرسد تهران با الگوبرداری از عملیاتهای اخیر موساد، رویکرد جدیدی در پیش گرفته و با پیشنهاد پاداشهای مالی کلان، در پی جذب همکار است.
در مقابل، موساد که زمانی با عملیات دستگیری آدولف آیشمن در آرژانتین در سال ۱۹۶۰ شهرت جهانی یافت، امروز کمتر به دنبال شکار نازیها در آمریکای جنوبی است. این سازمان در سالهای اخیر، موفقیتهای چشمگیری در انجام عملیاتهای خرابکارانه و ترور در تهران داشته است.
یوسی کوهن، رییس پیشین موساد، سه سال پیش در یک مصاحبه جنجالی، جزییات نادری را از عملیاتهای این سازمان در ایران افشا کرد.
او فاش کرد که در سرقت سال ۲۰۱۸ از بایگانی برنامه هستهای جمهوری اسلامی، ۲۰ مامور غیراسرائیلی مشارکت داشتهاند.
بن سبتی، یهودی ۵۲ ساله متولد تهران، در گفتوگو با تایمز میگوید: «برای ایرانیانی که تحت فشارهای حکومت هستند، طبیعی است که به سراغ موساد یا سیآیای بروند و در ازای پول، اطلاعاتی را در اختیارشان بگذارند. برای نمونه، چیزی را جاسازی کنند یا از همسایهای که ممکن است دانشمند [حکومتی] یا از فرماندهان سپاه پاسداران باشد، عکس بگیرند.»
او میافزاید: «میلیونها ایرانی آماده همکاری با اسرائیل هستند. در شرایطی که کسی درآمد مناسبی ندارد و قیمت مسکن سر به فلک کشیده، وضعیت شبیه روزهای پایانی شوروی شده است. چرا باید با حقوق ناچیز کارگری کرد وقتی میتوان جاسوس شد؟»
سبتی که مشاور ارتش اسرائیل در تولید محتوای فارسی و همچنین مشاور در ساخت سریال «تهران» است، درباره این سریال میگوید: «این مجموعه تلویزیونی اسرائیلی که داستان یک یهودی ایرانیتبار را روایت میکند که برای جاسوسی به نفع موساد به زادگاهش بازمیگردد، بیشتر بر پایه تخیل ساخته شده است تا واقعیت.»
بر اساس گزارش تایمز، از عملیاتهای مشهور موساد در ایران میتوان به ترور یک دانشمند هستهای با استفاده از سلاح خودکار کنترل از راه دور (محسن فخریزاده)، نفوذ با بدافزار به شبکه رایانهای تاسیسات هستهای جمهوری اسلامی (استاکسنت) و همچنین انفجار در محل اقامت اسماعیل هنیه، رییس دفتر سیاسی حماس، در خانهای امن در تهران اشاره کرد.
موساد همچنان به عنوان یکی از قدرتمندترین سازمانهای اطلاعاتی جهان، موفقیتهای چشمگیری در خاک ایران داشته است. از ترور دانشمندان هستهای با استفاده از فنآوریهای پیشرفته گرفته تا خرابکاری در تاسیسات هستهای و نفوذ در ساختارهای امنیتی، همگی نشان از توانمندی بالای این سازمان دارند.
نفوذ سرویسهای اطلاعاتی اسرائیل در حکومت ایران به حدی بوده است که زمانی محمود احمدینژاد، رییسجمهوری سابق در دولتهای نهم و دهم، فاش کرد رییس سازمان ضدجاسوسی کشور که مسئولیت مقابله با نفوذ جاسوسان را بر عهده داشته، خود جاسوس دوجانبه موساد از آب درآمده است.
این در حالی است که جمهوری اسلامی به طور مستمر افراد مظنون به خیانت را اعدام میکند.
در هفتههای گذشته، سهولت عملیات اسرائیل در ترور سید حسن نصرالله، دبیرکل حزبالله لبنان، بار دیگر گمانهزنیها درباره نفوذ و خیانت در تهران را افزایش داده است.
اسماعیل قاآنی، فرمانده ۶۷ ساله نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، به مدت سه هفته در انظار عمومی دیده نشد که این غیبت طولانی، شایعاتی را درباره بازداشت و بازجویی از وی به اتهام جاسوسی دوجانبه به همراه داشت.
قاآنی سرانجام هفته گذشته در مراسم تشییع پیکر یکی از فرماندهان عالیرتبه سپاه پاسداران (عباس نیلفروشان) که همراه نصرالله در بیروت کشته شد، حضور یافت و در مقابل دوربینها اشک ریخت.
تهران نیز گزارشهای مربوط به جاسوسی قاآنی برای موساد را رد کرد.
اگر باید شلیک کنی، اول تو شلیک کن!
در قلب تلآویو، رستورانها قورمهسبزی، خورش سنتی ایرانی با ترکیب سبزیجات معطر، گوشت و لیمو امانی را در ظروف بخارپز سرو میکنند و آن را با ترشی و ارده اسرائیلی همراه میکنند.
به گزارش تایمز، بر دیوار شلوغ یک رستوران، در میان همهمه مشتریان، تصویری از محمدرضا شاه و همسرش فرح پهلوی، با تاجهای درخشان خودنمایی میکند.
یوآو ۳۵ ساله که خانوادهاش از اصفهان به اسرائیل مهاجرت کرده و رستورانی ایرانی در بازار لوینسکی راهاندازی کردهاند، به تایمز میگوید: «هویت من آمیزهای از ایرانی و اسرائیلی است. من به هر دو فرهنگ تعلق خاطر دارم.»
پس از انقلاب سال ۱۳۵۷ ایران، دهها هزار یهودی ایرانی که در دوران پهلوی از آزادیهای مذهبی برخوردار بودند، کشور را ترک کردند و اکنون شمار یهودیان ایران از ۸۰ هزار نفر در آستانه انقلاب ۵۷ به حدود ۱۰ هزار نفر رسیده است. با این حال، جامعه یهودیان ایران همچنان بزرگترین جمعیت یهودی خاورمیانه در خارج از اسرائیل به شمار میرود.
در این میان، جامعه یهودیان ایرانی در موقعیتی حساس قرار دارد. مقامات جمهوری اسلامی تلاش میکنند از این اقلیت مذهبی برای عملیاتهای روانی علیه اسرائیل استفاده کنند، در حالی که ارتباطات خانوادگی این جامعه با اسرائیل گاه زمینهساز عملیاتهای جاسوسی میشود. این وضعیت پیچیده، یهودیان ایرانی را در موقعیتی دشوار قرار داده است که میتواند پیامدهایی جدی برای آینده این جامعه داشته باشد.
رژیم تهران همواره میکوشد از اقلیت یهودی ایران به عنوان ابزاری تبلیغاتی علیه اسرائیل بهرهبرداری کند؛ از جمله با انتشار تصاویری از اعتراضهای این جامعه به واکنش اسرائیل در برابر حمله هفتم اکتبر حماس و وادار کردن آنها به همکاری در فعالیتهای پنهانی و عملیات روانی علیه این کشور.
یکی از نمونههای اخیر این تنشها به سال گذشته بازمیگردد؛ هنگامی که شین بت یک شهروند یهودی ایرانی را که در ظاهر برای دیدار خویشاوندان به اسرائیل رفته بود، بازداشت کرد. پس از آن که تجهیزات جاسوسی در جعبه دستمال کاغذی همراه او کشف شد، این فرد به ایران بازگردانده شد.
ایرانی-اسرائیلیها اغلب خود را میان دو قدرت نظامی خاورمیانه گرفتار میبینند.
حنا جهانفروز (مهرنوش)، خواننده ۵۳ ساله ساکن تلآویو در این باره به تایمز میگوید: «همیشه در فیسبوک و اینستاگرام پیامهایی از مردم دریافت میکنم. برخی مینویسند لطفا ما را نجات دهید. برخی میگویند به بیبی (نتانیاهو) بگو ادامه دهد و عدهای هم مینویسند انشاءالله رژیم تغییر میکند و شما میتوانید بیایید اینجا کنسرت بگذارید.»
خانواده یهودی او که اهل تهران بودند، در سال ۱۳۶۳ برای گریز از رژیم، از مرزهای کوهستانی به پاکستان گریختند.
ترانههای فارسی او که سرشار از مضامین عرفانی است، در زادگاهش طرفداران بسیاری دارد و ایرانیان پیوسته درخواست شنیدن آنها را دارند.
برخی هم میگویند که او با موساد در ارتباط است.
جهانفروز با وجود عشق عمیقی که به مردم ایران دارد، از شیوه رویارویی اسرائیل با تهدید جمهوری اسلامی پس از حمله موشکی اخیر حمایت میکند.
او میگوید: «در زمان ضرورت، حمله پیشدستانه بهترین دفاع است.»