سازمان بهداشت جهانی (WHO) اعلام کرد با «حمایت سخاوتمندانه مردم ژاپن» و در راستای همکاری با وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در ایران، کمکهای بشردوستانهای با هدف حذف مالاریا، به مناطق جنوب شرقی ایران به ویژه استان سیستان و بلوچستان ارائه داده است.
بر اساس گزارش این سازمان، ساکنان این استان به دلیل ترددهای مکرر مرزی میان افغانستان، پاکستان و ایران در معرض خطر بالای انتقال مالاریا قرار دارند.
به گفته تاماکی تسوکادا، سفیر ژاپن در ایران، این پروژه پاسخی به افزایش موارد مالاریا در استان سیستان و بلوچستان است که عمدتا ناشی از سیلابهای پاکستان در سال ۲۰۲۲ بوده و هدف آن تقویت توانایی ایران در مقابله با تهدید مالاریا و پیشگیری از گسترش این بیماری است.
کمکهای ژاپنی
بر اساس گزارش روز پنجشنبه سوم آبان سازمان بهداشت جهانی، این حمایتها شامل اهدای چهار هزار و ۹۰۲ چادر پشهبند است که برای افراد در معرض خطر، بهویژه رانندگان، مرزبانان و کارکنان بهداشتی مستقر در مناطق پرخطر، پیشبینی شدهاند.
به گزارش این سازمان، این چادرها در سه دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، ایرانشهر و چابهار در استان سیستان و بلوچستان توزیع شدهاند تا از سوی این مراکز در سطح استان توزیع شوند.
علاوه بر چادرهای پشهبند، سازمان بهداشت جهانی ۵۰ هزار تست تشخیصی سریع مالاریا نیز تهیه و به ایران اهدا کرده است.
سید جعفر حسین، نماینده این سازمان در ایران، با اشاره اینکه چادرهای توزیع شده برای محافظت در برابر نیش پشهها به کاهش خطر انتقال مالاریا کمک میکنند، گفت این ابتکار نمونهای از تلاشهای مشترک شرکای بینالمللی در مواجهه با چالشهای بهداشت عمومی و حمایت از جوامع آسیبپذیر است.
این تستها که امکان شناسایی سریع انگلهای مالاریا در خون را فراهم میکنند، ابزار حیاتی در مبارزه با مالاریا به شمار میروند و از طریق دانشگاههای علوم پزشکی در مراکز بهداشتی و بیمارستانها توزیع میشوند.
سازمان بهداشت جهانی همچنین حشرهکشهایی شامل دلتامترین، بندیوکارب و فلودورا فیوژن را بهعنوان بخش مهمی از استراتژیهای کنترل ناقلین تهیه کرده و قرار است از آنها در کنار سایر اقدامات کنترل مالاریا همچون توزیع پشهبندها، برای سمپاشی داخل منازل استفاده شود.
به گفته حسین، تاثیر این کمکها فراتر از پیشگیری و تشخیص فوری مالاریا است: «این تلاشها با تقویت ظرفیتهای نظام بهداشت محلی به هدف بلندمدت حذف مالاریا در منطقه کمک میکنند.»
کرونا، ریشهکنی مالاریا را مختل کرد
همشهری آنلاین بهار گذشته در گزارشی از افزایش آمار ابتلا به مالاریا در ایران خبر داد و نوشت: «پس از ۱۰ سال کاهش ابتلا، تعداد بیماران مبتلابه مالاریا در سال ۱۴۰۲ نسبت به مدت مشابه گذشته دو برابر شده و از حدود پنج هزار مورد در ۱۴۰۱ به ۱۰ هزار مورد در سال گذشته رسیده است.»
به گفته پیام طبرسی، متخصص بیماریهای عفونی و استاد دانشگاه بهشتی تهران، بیماری مالاریا جزو بیماریهای بومی محسوب میشود اما به مناطق خاصی اختصاص دارد.
طبرسی در اردیبهشت ماه با اشاره به اختلال در روند ریشهکنی مالاریا طی سالهای اخیر بهدلیل همجواری با کشورهای مالاریاخیز افغانستان و پاکستان در جنوب شرق ایران، شیوع کرونا و تمرکز کامل شبکههای بهداشتی بر کنترل این ویروس را از دلایل افزایش آمار مبتلایان به مالاریا دانست.
سازمان حقوق بشری کارون مرداد ماه ۱۴۰۲ از شیوع یک بیماری با علائم شبیه به مالاریا در زندان شیبان اهواز خبر داد و نوشت علائم این بیماری ابتدا در بخش قرطینه این زندان مشاهده شده است.
مالاریا چگونه منتقل میشود؟
هر چند در مواردی بیماری مالاریا ممکن است از طریق پیوند عضو، انتقال خون و از مادر به جنین (در موارد بسیار نادر) منتقل شود اما عامل اصلی انتقال این بیماری، پشه آنوفل است.
این پشه ساکن آبهای راکد است.
پس از گزش فرد مبتلا به مالاریا از سوی پشه آنوفل، انگل این بیماری وارد بدن پشه میشود و این پشه با گزش سایر افراد میتواند بیماری را به آنان منتقل کند و به این ترتیب باعث گسترش بیماری شود.
در مناطقی که این پشه وجود ندارد حتی اگر فرد مبتلا به مالاریا وجود داشته باشد بیماری منتقل نمیشود.