هادی حقشناس، استاندار گیلان، اعلام کرد عمق تالاب انزلی که زمانی بیش از ۱۰ متر بود، اکنون در بسیاری از نقاط به کمتر از ۲۰ سانتیمتر رسیده و حتی در برخی نقاط کاملا خشک شده است.
او یکشنبه ۱۶ دی درباره علت خشک شدن تالاب انزلی گفت: «دریاچه ارومیه و تالاب انزلی با هم متفاوت هستند. دریاچه ارومیه به دلیل نرسیدن آب خشک شد. به تالاب انزلی آب وارد میشود، اما به دلیل وجود رسوب در تالاب، آب به سمت دریا میرود. ماندگاری آب در تالاب انزلی ناچیز است.»
حقشناس افزود: «راهحل اصلی این است که پساب صنعتی تصفیه شود، تصفیهخانه شهرک صنعتی رشت تکمیل گردد و طرح تصفیهخانهها در رشت، انزلی، صومعهسرا، ماسال، فومن، رضوانشهر و شفت اجرا شود.»
پیشتر در تیرماه، حمیدرضا فتحشیرین، مدیرعامل اتحادیه قایقرانان شهرستان انزلی، نسبت به اتخاذ تصمیمات نادرست در ساختارهای مدیریتی فاقد تجربه هشدار داد و گفت «تمام فاضلاب» را بدون مدیریت وارد تالاب انزلی میکنند.
تالاب انزلی بیش از ۲۴ هزار هکتار مساحت دارد که قسمتی از آن به پیربازار و زرجوب میرسد و بخشی از فاضلاب مرکز استان وارد آن میشود.
به گفته فتحشیرین، این قسمت تالاب آلوده است، ماهی و جاندار دیگری در آن وجود ندارد و هر زمانی که باران میبارد، فاضلاب به سمت دریا حرکت میکند: «کشاورزان هم از همین آب که فاضلاب وارد آن شده، برای آبیاری محصولات خود استفاده میکنند و همین محصول بهوسیله مردم مصرف میشود.»
استاندار گیلان در ادامه سخنان خود اذعان کرد طرحهای آب و فاضلاب و تصفیهخانههای صنعتی و خانگی در این استان اجرا نشده یا نیمهکاره مانده است.
او که پیشتر هشدار داده بود رشت و انزلی تا سه سال آینده «غیرقابل سکونت» خواهد شد، درباره این اظهار نظر خود گفت: «عدد سه نمادین است، بحث اصلی این است که فاضلابهای انسانی، فاضلاب بخش کشاورزی و پساب شهر صنعتی از شهرها و روستاهای رشت، انزلی، صومعهسرا، ماسال، فومن، شفت و… به همراه فاضلاب تعداد قابل توجهی از روستاهای دیگر، از طریق رودخانههایی مثل زرجوب و گوهررود به سمت تالاب انزلی میروند.»
اسفندماه ۱۴۰۲، سفیر ژاپن در تهران از آمادگی کشورش برای همکاری در احیای دریاچه ارومیه و تالابهای مختلف، از جمله تالاب انزلی، خبر داد.
دریاچه ارومیه و تالاب انزلی تنها اکوسیستمهای رو به نابودی ایران نیستند و کارشناسان و فعالان محیط زیست نسبت به خشک شدن چندین تالاب دیگر در سراسر کشور هشدار دادهاند.
۱۱ دیماه، اسماعیل مختارپور، معاون اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران، از کاهش شدید آب سفرههای زیرزمینی در شرق این استان خبر داد و اعلام کرد فرایند خشک شدن تالاب بینالمللی میانکاله با وجود اجرای طرح آبخیزداری در منطقه بالادست، شدت گرفته است.
او اضافه کرد شرایط زیستی پرندگان مهاجر به دلیل کمبود آب در این تالاب با خطر جدی مواجه شده و بهطور قطع خطر گسترش ریزگرد در میانکاله تا چند سال آینده دور از انتظار نیست.
بهمن ۱۴۰۱، معاون وقت محیط زیست مازندران گفته بود ۱۵ هزار هکتار، معادل ۳۰ درصد، از تالاب میانکاله خشک شده است.
تالاب میانکاله از دهستان میانکاله در شهرستان بهشهر تا آشوراده در استان گلستان وسعت دارد. این منطقه به دلیل داشتن پهنه آبی مناسب با ذخایر غذایی غنی و آبزیان، هر ساله پذیرای بیش از ۳۰ تا ۴۰ گونه از پرندگان مهاجر زمستانگذران و بیش از ۱۰۰ گونه از پرندگان بومی آبزی و کنارآبزی است.