معاونت امور کمیسیون‌های تخصصی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی با انتشار گزارشی بر اساس داده‌های چند نهاد بین‌المللی، از رتبه ۷۳ ایران در شاخص «توسعه گردشگری و سفر» در میان ۱۱۹ کشور جهان خبر داد و اعلام کرد که ایران در میان ۴۰ کشور امن دنیا برای گردشگری نیست.
در این گزارش که با استناد به شاخص رقابت‌پذیری سفر و گردشگری (TTDI) در سال ۲۰۲۴ تهیه شده، ایران با امتیاز ۳/۷۲ در رتبه هفتادوسوم قرار داد.
مجمع جهانی اقتصاد از شاخص توسعه سفر و گردشگری برای ارزیابی توسعه پایدار و مقاوم بخش سفر و گردشگری استفاده می‌کند.
این شاخص مجموعه‌ای از عوامل و سیاست‌ها را اندازه‌گیری می‌کند که توسعه پایدار بخش سفر و گردشگری را ممکن می‌سازند و این به نوبه خود به توسعه و رقابت‌پذیری یک کشور کمک می‌کند.
شاخص توسعه سفر و گردشگری از شاخص رقابت‌پذیری سفر و گردشگری به دست آمده و شامل پنج عنصر اصلی محیط توانمندساز، سیاست‌ها و شرایط توانمندساز، منابع طبیعی و فرهنگی، زیرساخت‌ها و گردشگری پایدار است.
بر اساس گزارش مجمع جهانی اقتصاد، امارات متحده عربی با امتیاز ۴/۶۲ در رتبه ۱۸ و ترکیه با امتیاز ۴/۳۹ در رتبه ۲۹ این فهرست قرار دارند.
در این فهرست آمریکا با امتیاز ۵/۲۴ در رتبه اول است و کشور مالی با ۲/۷۸ امتیاز در رتبه ۱۱۹ قرار گرفته است.
ایران در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا نیز جایگاه قابل توجهی ندارد و در بین ۱۴ کشور، در رتبه ۹ قرار گرفته است.
امن‌ترین مقاصد سفر
در گزارشی که معاونت امور کمیسیون‌های تخصصی اتاق بازرگانی ایران منتشر کرده لیستی از ۴۰ کشور امن دنیا برای سفر منتشر شده است که ایران جایی در این فهرست ندارد.
منبع این فهرست وب‌سایت ورددیتا (worldata) است.
کشورها در این فهرست بر اساس ۴۸ معیار از حوزه‌های مختلف ارزیابی شده‌اند. ۲۳ مورد از این معیارها از موسسه اقتصاد و صلح (IEP) آمده که کشورها را از نظر خطر جنگ و خشونت بررسی می‌کند و ۲۵ معیار دیگر شامل خطر فساد، جرایم خرد، سلامت و اثرات زیست‌محیطی است.
اتریش، سوئیس، آلمان، بلژیک و دانمارک با کسب امتیاز بیش از ۹۰، به عنوان پنج کشور اول امن برای سفر در سال ۲۰۲۴ معرفی شده‌اند.
توریسم اسلامی
بر اساس این گزارش در شاخص جهانی سفر مسلمانان، ایران در بین ۲۰ کشور اول جهان در رتبه ششم قرار گرفته است.
این شاخص وضعیت «گردشگری حلال» را بررسی می‌کند و ایران را پس از کشورهایی ترکیه و قطر قرار می‌دهد.
کشورهای مالزی و اندونزی چندین سال است جایگاه نخست این فهرست را به صورت مشترک حفظ کرده‌اند.
با وجود افزایش شمار گردشگران ورودی بین‌المللی به ایران از ۲/۹۴ میلیون نفر در سال ۲۰۱۰ به حدود ۵/۸ میلیون نفر در سال ۲۰۲۳، این تعداد در مقایسه با کل گردشگران بین‌المللی جهانی بسیار اندک است.
در یک نمونه، امارات متحده عربی در سال ۲۰۲۳، ۲۸ میلیون گردشگر داشته است.
ایران با مجموع درآمد ۳/۷ میلیارد دلار درآمد از صنعت گردشگری در سال ۲۰۲۲، فاصله زیادی با امارات متحده عربی با بیش از ۲۱ میلیارد دلار درآمد دارد.
این ارقام نشان‌دهنده پایین بودن درآمدهای گردشگری ایران در مقایسه با کشورهای دیگر جهان است.
گزارش ریسک
یکی از منابع گزارش معاونت کمیسیون‌های تخصصی اتاق ایران، گزارش مجمع جهانی اقتصادی درباره ریسک‌های جهانی تجارت در سال ۲۰۲۴ است.
در این سند، تورم، کمبود آب، فرسایش انسجام اجتماعی، نابرابری (در ثروت و درآمد) و رکود اقتصادی، مهم‌ترین خطرات پیش روی ایران اعلام شده است.
در گزارش ریسک، به بحران ناشی از انتشار «اطلاعات نادرست» در سال‌های آینده اشاره شده و با ذکر اینکه آزادی اینترنت جهانی در حال کاهش است، از آن به عنوان منبعی برای اختلال اجتماعی و ابزاری برای کنترل عمومی از سوی بازیگران سیاسی یاد شده است.
در این گزارش با اشاره کشته شدن معترضان در ایران به دلیل نبود آزادی بیان و زندانی کردن مخالفان و روزنامه‌نگاران تاکید شده که گسترش اطلاعات نادرست و گمراه‌کننده به نفع «استبداد دیجیتال» است.
با وجود این شرایط، مسلم شجاعی، مقام وزارت گردشگری، روز ۱۶ خرداد سال جاری از رشد ۵۰ درصدی سفر به ایران خبر داد و گفت: «سال گذشته بیش از شش میلیون گردشگر خارجی به ایران سفر کردند.»
حرمت‌الله رفیعی، رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات هوایی و گردشگری، ۳۰ آذر ۱۴۰۲ با بیان اینکه «بعد از اعتراضات سال گذشته ورود گردشگر اروپایی کم شد» گفته بود ورود گردشگر از غرب به دلایل امنیتی پر‌رونق نیست و «گردشگران از بلوک شرق مثل روسیه و چین» جایگزین غربی‌ها شدند.